• Enap HLtabletkiKrka, d.d., Novo mesto

Co wchodzi w skład leku Enap HL?

Enap H: Każda tabletka zawiera 10 mg enalaprylu maleinianu (Enalprili maleas) i 25 mg hydrochlorotiazydu (Hydrochlorothiazidum). Enap HL: Każda tabletka zawiera 10 mg enalaprylu maleinianu (Enalaprili maleas) i 12,5 mg hydrochlorotiazydu (Hydrochlorothiazidum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: Enap H: laktoza jednowodna 120 mg/tabletka Enap HL: laktoza jednowodna 130 mg/tabletka Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

Jakie są wskazania do stosowania leku Enap HL?

Leczenie nadciśnienia tętniczego wymagającego leczenia skojarzonego.

Jak często zażywać lek Enap HL?

Dawkowanie zostało dostosowane na podstawie doświadczenia z jedną z substancji czynnych - enalaprylu maleinianem. Zazwyczaj stosowana dawka to jedna tabletka na dobę. W razie konieczności, dawkę można zwiększyć do dwóch tabletek raz na dobę. U większości pacjentów wystarczająca jest dawka 20 mg (wyjątkowo 40 mg) enalaprylu i 50 mg hydrochlorotiazydu na dobę, dlatego nie zaleca się stosowania więcej niż dwóch tabletek produktu leczniczego na dobę. W przypadku braku zadowalających efektów leczenia, zaleca się dodanie trzeciego leku lub zmianę leczenia(patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1). Wcześniejsze leczenie lekami moczopędnymi Po podaniu pierwszej dawki może wystąpić objawowe niedociśnienie, do którego dochodzi częściej u pacjentów z niedoborem elektrolitów i (lub) pacjentów odwodnionych na skutek prowadzonego 1 leczenia diuretycznego. Leczenie lekami moczopędnymi należy przerwać 2-3 dni przed rozpoczęciem terapii produktem leczniczym. Stosowanie w zaburzeniach czynności nerek Tiazydowe leki moczopędne mogą być nieodpowiednie dla pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Leki te nie są skuteczne u pacjentów z klirensem kreatyniny 0,5 ml/s lub mniej (umiarkowane i ciężkie zaburzenia czynności nerek). U pacjentów z klirensem kreatyniny między 0,5 ml/s i 1,3 ml/s, leczenie należy rozpocząć od odpowiednio dobranej dawki dwóch leków zawierających osobno enalapryl i hydrochlorotiazyd. Osoby w podeszłym wieku Skuteczność i tolerancja enalaprylu maleinianu i hydrochlorotiazydu stosowanych w skojarzeniu były w badaniach klinicznych podobne zarówno u osób w wieku podeszłym jak i u młodszych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Dzieci i młodzież Nie określono dotychczas bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego Enap H/Enap HL u dzieci i młodzieży. Brak dostępnych danych. Leczenie nie jest ograniczone czasowo. Sposób podawania Produkt leczniczy należy stosować doustnie.

Kiedy nie przyjmować leku Enap HL?

- Nadwrażliwość na substancję czynna lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1; - Ciężkie zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny ≤ 30 ml/min); - Bezmocz; - Występowanie w przeszłości obrzęku naczynioruchowego związanego z wcześniejszym stosowaniem inhibitorów ACE; - Dziedziczny lub idiopatyczny obrzęk naczynioruchowy; - Nadwrażliwość na pochodne sulfonamidowe; - Zwężenie tętnicy nerkowej; - Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6); - Ciężkie zaburzenia czynności wątroby; - Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Enap H/Enap HL z produktami zawierającymi aliskiren jest przeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik przesączania kłębuszkowego, GFR<60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1); - Jednoczesne stosowanie z produktem złożonym zawierającym sakubitryl i walsartan. Nie wolno rozpoczynać leczenia Enap H lub Enap HL wcześniej niż po upływie 36 godzin od przyjęcia ostatniej dawki produktu złożonego zawierającego sakubitryl i walsartan (patrz także punkty 4.4 i 4.5).

Kiedy nie powinno się stosować leku Enap HL?

- Nadwrażliwość na substancję czynna lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1; - Ciężkie zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny ≤ 30 ml/min); - Bezmocz; - Występowanie w przeszłości obrzęku naczynioruchowego związanego z wcześniejszym stosowaniem inhibitorów ACE; - Dziedziczny lub idiopatyczny obrzęk naczynioruchowy; - Nadwrażliwość na pochodne sulfonamidowe; - Zwężenie tętnicy nerkowej; - Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6); - Ciężkie zaburzenia czynności wątroby; - Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Enap H/Enap HL z produktami zawierającymi aliskiren jest przeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik przesączania kłębuszkowego, GFR<60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1); - Jednoczesne stosowanie z produktem złożonym zawierającym sakubitryl i walsartan. Nie wolno rozpoczynać leczenia Enap H lub Enap HL wcześniej niż po upływie 36 godzin od przyjęcia ostatniej dawki produktu złożonego zawierającego sakubitryl i walsartan (patrz także punkty 4.4 i 4.5).

Jakie są działania niepożądane leku Enap HL?

Działania niepożądane zgłaszane albo w badaniach klinicznych enalaprylu lub hydrochlorotiazydu stosowanych w monoterapii lub po wprowadzeniu leku do obrotu obejmują:  Bardzo często (1/10)  Często (1/100 do <1/10)  Niezbyt często (1/1 000 do <1/100)  Rzadko (1/10 000 do <1/1 000)  Bardzo rzadko (<1/10 000)  Nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych) Częstość występowania działań niepożądanych podano z uwzględnieniem klasyfikacji układowo- narządowej: Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy) - Częstość nieznana: nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry (rak podstawnokomórkowy i rak kolczystokomórkowy skóry). ± Zaburzenia krwi i układu chłonnego - Niezbyt często: niedokrwistość (w tym niedokrwistość aplastyczna i hemolityczna). - Rzadko: neutropenia, zmniejszenie stężenia hemoglobiny, zmniejszenie wartości hematokrytu, małopłytkowość, agranulocytoza, zahamowanie czynności szpiku kostnego, leukopenia, pancytopenia, powiększenie węzłów chłonnych, choroby autoimmunologiczne. Zaburzenia endokrynologiczne - Częstość nieznana: zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH). Zaburzenia metabolizmu i odżywiania - Często: hipokaliemia, zwiększenie stężenia cholesterolu, zwiększenie stężenia triglicerydów, hiperurykemia. - Niezbyt często: hipoglikemia (patrz punkt 4.4), hipomagnezemia, dna. - Rzadko: zwiększenie stężenia glukozy we krwi. - Bardzo rzadko: hiperkalcemia (patrz punkt 4.4). Zaburzenia układu nerwowego i zaburzenia psychiczne - Często: ból głowy, depresja, omdlenia, zaburzenia smaku. - Niezbyt często: splątanie, senność, bezsenność, nerwowość, parestezja, zawroty głowy pochodzenia błędnikowego, obniżenie libido*. - Rzadko: nietypowe sny, zaburzenia snu, niedowład (spowodowany hipokaliemią). 12 Zaburzenia oka - Bardzo często: nieostre widzenie. Zaburzenia ucha i błędnika - Niezbyt często: szumy uszne. Zaburzenia serca i naczyń - Bardzo często: zawroty głowy. - Często: niedociśnienie, niedociśnienie ortostatyczne, zaburzenia rytmu serca, dusznica bolesna, tachykardia. - Niezbyt często: zaczerwienienie twarzy, kołatanie serca, zawał mięśnia sercowego lub epizod naczyniowo-mózgowy, prawdopodobnie wtórne do nadmiernego obniżenia ciśnienia tętniczego u pacjentów z grupy ryzyka (patrz punkt 4.4). Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia - Bardzo często: kaszel. - Często: duszność. - Niezbyt często: wyciek wodnisty z nosa, ból gardła i chrypka, skurcz oskrzeli/astma. - Rzadko: nacieki tkanki płucnej, zespół zaburzeń oddechowych (w tym zapalenie płuc i obrzęk płuc), zapalenie błony śluzowej nosa, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych/eozynofilowe zapalenie płuc. Zaburzenia żołądka i jelit - Bardzo często: nudności. - Często: biegunka, ból brzucha. - Niezbyt często: niedrożność jelit, zapalenie trzustki, wymioty, dyspepsja, zaparcia, jadłowstręt, podrażnienie błony śluzowej żołądka, suchość błony śluzowej jamy ustnej, wrzód trawienny, wzdęcia z oddawaniem wiatrów*. - Rzadko: zapalenie błony śluzowej jamy ustnej/afty, zapalenie języka. - Bardzo rzadko: obrzęk naczynioruchowy jelit. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych - Rzadko: niewydolność wątroby, martwica wątroby (może być śmiertelna), zapalenie wątroby - miąższu wątroby albo cholestatyczne, żółtaczka, zapalenie pęcherzyka żółciowego (szczególnie u pacjentów z obecną kamicą). Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej - Często: wysypka, reakcja nadwrażliwości/obrzęk naczynioruchowy - obserwowano obrzęk naczynioruchowy twarzy, kończyn, ust, języka, głośni i (lub) krtani (patrz punkt 4.4). - Niezbyt często: obfite pocenie się, świąd, pokrzywka, łysienie. - Rzadko: rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, złuszczające zapalenie skóry, toksyczna nekroliza naskórka, plamica, skórna postać tocznia, pęcherzyca, erytrodermia. Opisywano jednoczesne występowanie kilku lub wszystkich poniższych objawów: gorączki, zapalenia błon surowiczych, zapalenia naczyń, bólu mięśni/zapalenia mięśni, bólu stawów/zapalenia stawów, dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) w surowicy, przyspieszenia OB, eozynofilii i leukocytozy. Mogą się także pojawić: wysypka, nadwrażliwość na światło lub inne objawy skórne. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, tkanki łącznej i kości - Często: kurcze mięśni. - Niezbyt często: bóle stawów*. Zaburzenia nerek i dróg moczowych - Niezbyt często: zaburzenia czynności nerek, niewydolność nerek, białkomocz. - Rzadko: skąpomocz, śródmiąższowe zapalenie nerek. 13 Zaburzenia układu rozrodczego i piersi - Niezbyt często: impotencja. - Rzadko: ginekomastia. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania - Bardzo często: astenia. - Często: ból w klatce piersiowej, zmęczenie. - Niezbyt często: złe samopoczucie, gorączka. Badania diagnostyczne - Często: hiperkaliemia, zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy. - Niezbyt często: zwiększenie stężenia mocznika we krwi, hiponatremia. - Rzadko: zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, zwiększenie stężenia bilirubiny. * Te działania niepożądane odnoszą się jedynie do dawek hydrochlorotiazydu 12,5 mg i 25 mg. †Częstość kurczy mięśni jako częstego objawu dotyczy dawek hydrochlorotiazydu 12,5 mg i 25 mg, natomiast jako objaw niezbyt częsty odnosi się do dawki 6 mg hydrochlorotiazydu. ± Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry: Na podstawie danych dostępnych z badań epidemiologicznych stwierdzono związek między łączną dawką HCTZ a występowaniem NMSC (patrz również punkty 4.4 i 5.1). Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel.: + 48 22 49 21 301, faks: + 48 22 49 21 309, e-mail: ndl@urpl.gov.pl Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

Czy lek Enap HL wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów?

Podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urządzeń mechanicznych należy wziąć pod uwagę możliwość sporadycznego wystąpienia zawrotów głowy lub znużenia (patrz punkt 4.8).

Czy przyjmując Enap HL mogę prowadzić auto?

Podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urządzeń mechanicznych należy wziąć pod uwagę możliwość sporadycznego wystąpienia zawrotów głowy lub znużenia (patrz punkt 4.8).

Czy Enap HL mogę przyjmować w ciąży?

Ciąża Inhibitory ACE Nie zaleca się stosowania inhibitorów ACE w pierwszym trymestrze ciąży (patrz punkt 4.4). Stosowanie inhibitorów ACE jest przeciwwskazane w drugim i trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4). Wyniki badań epidemiologicznych dotyczących ryzyka działania teratogennego po narażeniu na działanie inhibitorów ACE w pierwszym trymestrze ciąży nie są jednoznaczne, jednakże nie można wykluczyć niewielkiego zwiększenia ryzyka. Z wyjątkiem sytuacji, w których leczenie inhibitorami ACE jest uznane za niezbędne, u pacjentek planujących ciążę należy zmienić terapię na alternatywną terapię przeciwnadciśnieniową o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w czasie ciąży. W przypadku stwierdzenia ciąży, leczenie inhibitorami ACE należy niezwłocznie przerwać i jeżeli to właściwe, należy rozpocząć leczenie innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi. Narażenie na inhibitor ACE podczas drugiego i trzeciego trymestru ciąży jest znane jako czynnik uszkadzający płód ludzki (zaburzenie czynności nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia kości czaszki) oraz toksyczny dla noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (patrz punkt 5.3). Zaobserwowano przypadki małowodzia u kobiet ciężarnych, prawdopodobnie będącego skutkiem osłabionej czynności nerek u płodu, mogącego prowadzić do przykurczu kończyn, deformacji twarzoczaszki i niedorozwoju płuc. W przypadku narażenia na inhibitor ACE począwszy od drugiego trymestru ciąży, zalecane jest przeprowadzenie kontrolnego badania ultrasonograficznego nerek i czaszki. Noworodki, których matki przyjmowały inhibitory ACE, należy uważnie obserwować, czy nie występuje u nich niedociśnienie tętnicze (patrz punkty 4.3 i 4.4). Doświadczenie ze stosowaniem hydrochlorotiazydu w czasie ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, jest ograniczone. Badania na zwierzętach nie są wystarczające. Hydrochlorotiazyd przenika przez łożysko. W oparciu o farmakologiczny mechanizm działania hydrochlorotiazydu, stosowanie go w drugim i trzecim trymestrze może niekorzystnie wpływać na perfuzję płodowo-łożyskową oraz może powodować takie działania u płodu i noworodka, jak żółtaczka, zaburzenia równowagi elektrolitowej i małopłytkowość. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w obrzęku ciążowym, nadciśnieniu ciążowym lub stanie przedrzucawkowym ze względu na ryzyko zmniejszenia objętości osocza i hipoperfuzję łożyska, przy braku korzystnego wpływu na przebieg choroby. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w nadciśnieniu tętniczym pierwotnym u kobiet ciężarnych, z wyjątkiem rzadkich sytuacji, gdy nie można zastosować żadnego innego leku. Karmienie piersią Ograniczone dane farmakokinetyczne wskazują na bardzo niskie stężenia w mleku matki (patrz punkt 5.2). Chociaż te stężenia wydają się nieistotne klinicznie, nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Enap H/Enap HL podczas karmienia piersią wcześniaków oraz w pierwszych tygodniach po porodzie z powodu hipotetycznego ryzyka wpływu na układ krążenia i nerki, a także ze względu na niedostateczne doświadczenia kliniczne. W przypadku starszych niemowląt można rozważyć stosowanie produktu leczniczego Enap H/Enap HL u kobiet karmiących piersią, jeśli takie leczenie 11 jest niezbędne dla matki, a dziecko jest obserwowane pod kątem ewentualnych działań niepożądanych. Hydrochlorotiazyd przenika do mleka kobiecego w niewielkiej ilości. Duże dawki tiazydowych leków moczopędnych wywołując intensywną diurezę mogą zahamować wydzielanie mleka. Nie zaleca się stosowania produktu Enap H/Enap HL w okresie karmienia piersią. Jeżeli podczas karmienia piersią stosuje się produkt Enap H/Enap HL dawka powinna być tak mała jak to możliwe.

Czy Enap HL jest bezpieczny w czasie karmienia?

Ciąża Inhibitory ACE Nie zaleca się stosowania inhibitorów ACE w pierwszym trymestrze ciąży (patrz punkt 4.4). Stosowanie inhibitorów ACE jest przeciwwskazane w drugim i trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4). Wyniki badań epidemiologicznych dotyczących ryzyka działania teratogennego po narażeniu na działanie inhibitorów ACE w pierwszym trymestrze ciąży nie są jednoznaczne, jednakże nie można wykluczyć niewielkiego zwiększenia ryzyka. Z wyjątkiem sytuacji, w których leczenie inhibitorami ACE jest uznane za niezbędne, u pacjentek planujących ciążę należy zmienić terapię na alternatywną terapię przeciwnadciśnieniową o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w czasie ciąży. W przypadku stwierdzenia ciąży, leczenie inhibitorami ACE należy niezwłocznie przerwać i jeżeli to właściwe, należy rozpocząć leczenie innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi. Narażenie na inhibitor ACE podczas drugiego i trzeciego trymestru ciąży jest znane jako czynnik uszkadzający płód ludzki (zaburzenie czynności nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia kości czaszki) oraz toksyczny dla noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (patrz punkt 5.3). Zaobserwowano przypadki małowodzia u kobiet ciężarnych, prawdopodobnie będącego skutkiem osłabionej czynności nerek u płodu, mogącego prowadzić do przykurczu kończyn, deformacji twarzoczaszki i niedorozwoju płuc. W przypadku narażenia na inhibitor ACE począwszy od drugiego trymestru ciąży, zalecane jest przeprowadzenie kontrolnego badania ultrasonograficznego nerek i czaszki. Noworodki, których matki przyjmowały inhibitory ACE, należy uważnie obserwować, czy nie występuje u nich niedociśnienie tętnicze (patrz punkty 4.3 i 4.4). Doświadczenie ze stosowaniem hydrochlorotiazydu w czasie ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, jest ograniczone. Badania na zwierzętach nie są wystarczające. Hydrochlorotiazyd przenika przez łożysko. W oparciu o farmakologiczny mechanizm działania hydrochlorotiazydu, stosowanie go w drugim i trzecim trymestrze może niekorzystnie wpływać na perfuzję płodowo-łożyskową oraz może powodować takie działania u płodu i noworodka, jak żółtaczka, zaburzenia równowagi elektrolitowej i małopłytkowość. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w obrzęku ciążowym, nadciśnieniu ciążowym lub stanie przedrzucawkowym ze względu na ryzyko zmniejszenia objętości osocza i hipoperfuzję łożyska, przy braku korzystnego wpływu na przebieg choroby. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w nadciśnieniu tętniczym pierwotnym u kobiet ciężarnych, z wyjątkiem rzadkich sytuacji, gdy nie można zastosować żadnego innego leku. Karmienie piersią Ograniczone dane farmakokinetyczne wskazują na bardzo niskie stężenia w mleku matki (patrz punkt 5.2). Chociaż te stężenia wydają się nieistotne klinicznie, nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Enap H/Enap HL podczas karmienia piersią wcześniaków oraz w pierwszych tygodniach po porodzie z powodu hipotetycznego ryzyka wpływu na układ krążenia i nerki, a także ze względu na niedostateczne doświadczenia kliniczne. W przypadku starszych niemowląt można rozważyć stosowanie produktu leczniczego Enap H/Enap HL u kobiet karmiących piersią, jeśli takie leczenie 11 jest niezbędne dla matki, a dziecko jest obserwowane pod kątem ewentualnych działań niepożądanych. Hydrochlorotiazyd przenika do mleka kobiecego w niewielkiej ilości. Duże dawki tiazydowych leków moczopędnych wywołując intensywną diurezę mogą zahamować wydzielanie mleka. Nie zaleca się stosowania produktu Enap H/Enap HL w okresie karmienia piersią. Jeżeli podczas karmienia piersią stosuje się produkt Enap H/Enap HL dawka powinna być tak mała jak to możliwe.

Czy Enap HL wpływa na płodność?

Ciąża Inhibitory ACE Nie zaleca się stosowania inhibitorów ACE w pierwszym trymestrze ciąży (patrz punkt 4.4). Stosowanie inhibitorów ACE jest przeciwwskazane w drugim i trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4). Wyniki badań epidemiologicznych dotyczących ryzyka działania teratogennego po narażeniu na działanie inhibitorów ACE w pierwszym trymestrze ciąży nie są jednoznaczne, jednakże nie można wykluczyć niewielkiego zwiększenia ryzyka. Z wyjątkiem sytuacji, w których leczenie inhibitorami ACE jest uznane za niezbędne, u pacjentek planujących ciążę należy zmienić terapię na alternatywną terapię przeciwnadciśnieniową o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w czasie ciąży. W przypadku stwierdzenia ciąży, leczenie inhibitorami ACE należy niezwłocznie przerwać i jeżeli to właściwe, należy rozpocząć leczenie innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi. Narażenie na inhibitor ACE podczas drugiego i trzeciego trymestru ciąży jest znane jako czynnik uszkadzający płód ludzki (zaburzenie czynności nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia kości czaszki) oraz toksyczny dla noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (patrz punkt 5.3). Zaobserwowano przypadki małowodzia u kobiet ciężarnych, prawdopodobnie będącego skutkiem osłabionej czynności nerek u płodu, mogącego prowadzić do przykurczu kończyn, deformacji twarzoczaszki i niedorozwoju płuc. W przypadku narażenia na inhibitor ACE począwszy od drugiego trymestru ciąży, zalecane jest przeprowadzenie kontrolnego badania ultrasonograficznego nerek i czaszki. Noworodki, których matki przyjmowały inhibitory ACE, należy uważnie obserwować, czy nie występuje u nich niedociśnienie tętnicze (patrz punkty 4.3 i 4.4). Doświadczenie ze stosowaniem hydrochlorotiazydu w czasie ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, jest ograniczone. Badania na zwierzętach nie są wystarczające. Hydrochlorotiazyd przenika przez łożysko. W oparciu o farmakologiczny mechanizm działania hydrochlorotiazydu, stosowanie go w drugim i trzecim trymestrze może niekorzystnie wpływać na perfuzję płodowo-łożyskową oraz może powodować takie działania u płodu i noworodka, jak żółtaczka, zaburzenia równowagi elektrolitowej i małopłytkowość. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w obrzęku ciążowym, nadciśnieniu ciążowym lub stanie przedrzucawkowym ze względu na ryzyko zmniejszenia objętości osocza i hipoperfuzję łożyska, przy braku korzystnego wpływu na przebieg choroby. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w nadciśnieniu tętniczym pierwotnym u kobiet ciężarnych, z wyjątkiem rzadkich sytuacji, gdy nie można zastosować żadnego innego leku. Karmienie piersią Ograniczone dane farmakokinetyczne wskazują na bardzo niskie stężenia w mleku matki (patrz punkt 5.2). Chociaż te stężenia wydają się nieistotne klinicznie, nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Enap H/Enap HL podczas karmienia piersią wcześniaków oraz w pierwszych tygodniach po porodzie z powodu hipotetycznego ryzyka wpływu na układ krążenia i nerki, a także ze względu na niedostateczne doświadczenia kliniczne. W przypadku starszych niemowląt można rozważyć stosowanie produktu leczniczego Enap H/Enap HL u kobiet karmiących piersią, jeśli takie leczenie 11 jest niezbędne dla matki, a dziecko jest obserwowane pod kątem ewentualnych działań niepożądanych. Hydrochlorotiazyd przenika do mleka kobiecego w niewielkiej ilości. Duże dawki tiazydowych leków moczopędnych wywołując intensywną diurezę mogą zahamować wydzielanie mleka. Nie zaleca się stosowania produktu Enap H/Enap HL w okresie karmienia piersią. Jeżeli podczas karmienia piersią stosuje się produkt Enap H/Enap HL dawka powinna być tak mała jak to możliwe.