Zasób 3

Diovan

Substancja czynna
Valsartanum
Postać
tabletki powlekane
Moc
80 mg
Skład
Kada tabletka powlekana zawiera 80 mg walsartanu (Valsartanum). Kada tabletka powlekana zawiera 160 mg walsartanu (Valsartanum). Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
Substancje pomocnicze
Rdze tabletki: Celuloza mikrokrystaliczna Krospowidon typu A Krzemionka koloidalna Magnezu stearynian Otoczka tabletki: 80 mg: Tytanu dwutlenek (E 171) Makrogol 8000 elaza tlenek czerwony (E 172) elaza tlenek ółty (E 172) 160 mg: Tytanu dwutlenek (E 171) Makrogol 8000 elaza tlenek czerwony (E 172) elaza tlenek ółty (E 172) elaza tlenek czarny (E 172)
Wskazania
Nadci nienie t tnicze Leczenie samoistnego nadci nienia t tniczego u dorosłych pacjentów oraz u dzieci i młodzie y w wieku od 6 do poni ej 18 lat. Stan po wie o przebytym zawale mi nia sercowego Leczenie dorosłych pacjentów w stabilnym stanie klinicznym z objawow niewydolnoci serca lub bezobjawow niewydolnoci skurczow lewej komory po !wie"o przebytym (12 godzin do 10 dni) zawale mi#$nia sercowego (patrz punkty 4.4 i 5.1). Niewydolno%& serca Leczenie dorosłych pacjentów z objawow' niewydolno(ci) serca, w przypadku braku tolerancji inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) lub u pacjentów nietoleruj*cych beta blokerów jako terapia wspomagaj+ca leczenie inhibitorami konwertazy angiotensyny (ACE), wówczas, gdy nie mo,na zastosowa- antagonistów receptora mineralokortykoidowego (patrz punkty 4.2, 4.4, 4.5 i 5.1).
Dawkowanie
Nadci.nienie t/tnicze Zalecana dawka pocz0tkowa produktu leczniczego Diovan to 80 mg raz na dob1. Działanie przeciwnadci2nieniowe jest wyra3nie zauwa4alne w ci5gu 2 tygodni, a maksymalny efekt osi6gany jest w ci7gu 4 tygodni. W przypadku niektórych pacjentów, u których nie uzyska si8 odpowiedniej kontroli ci9nienia t:tniczego, dawk; mo<na zwi=kszy> do 160 mg, a maksymalnie do 320 mg. Produkt leczniczy Diovan mo?e by@ stosowany jednoczeAnie z innymi lekami przeciwnadciBnieniowymi (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1). Dodatkowe zastosowanie leku moczopCdnego, takiego jak hydrochlorotiazyd, powoduje wiDksze obniEenie ciFnienia tGtniczego u tych pacjentów. Stan po HwieIo przebytym zawale miJKnia sercowego U pacjentów w stabilnym stanie klinicznym leczenie moLe byM rozpoczNte juO po 12 godzinach od rozpoznania zawału miPQnia sercowego. Po zastosowaniu dawki poczRtkowej 20 mg dwa razy na dobS, przez nastTpnych kilka tygodni naleUy stopniowo zwiVkszaW dawkX walsartanu do 40 mg, 80 mg i 160 mg, dwa razy na dobY. DawkZ pocz[tkow\ zapewnia podzielna tabletka 40 mg. Maksymaln] dawk^ docelow_ jest 160 mg podawane dwa razy na dob`. Zwykle zaleca sia, aby po rozpoczbciu leczenia pacjenci przez 2 tygodnie otrzymywali dawkc 80 mg dwa razy na dobd, a maksymalne dawkf docelowg 160 mg podawanh dwa razy na dobi nalejy wprowadzik w cilgu 3 miesimcy, w zalennooci od tolerancji leku przez pacjenta. Jepli wystqpi objawowe niedocirnienie tstnicze lub zaburzenie czynnotci nerek, naleuy rozwavyw zmniejszenie dawki. Walsartan mox e byy stosowany u pacjentów przyjmuj z cych inne leki stosowane w leczeniu zawału mi{|nia sercowego, takie jak leki trombolityczne, kwas acetylosalicylowy, leki blokuj}ce receptory ~-adrenergiczne, statyny i leki moczopdne. Nie zaleca si€ jednoczesnego stosowania z inhibitorami ACE (patrz punkty 4.4 i 5.1). Ocena stanu pacjenta po przebytym zawale mi‚nia sercowego powinna zawsze uwzglƒdnia„ ocen czynno†ci nerek. Niewydolno‡ˆ serca Zalecana dawka pocz‰tkowa produktu leczniczego Diovan to 40 mg dwa razy na dobŠ. Zwi‹kszanie dawki kolejno do 80 mg i 160 mg podawanych dwa razy na dobŒ powinno by przeprowadzane w odstŽpach co najmniej dwutygodniowych, do uzyskania najwikszej dawki tolerowanej przez pacjenta. W przypadku jednoczesnego stosowania leku moczopdnego nale‘y rozwa’y“ zmniejszenie jego dawki. Maksymalna dawka dobowa zastosowana w badaniach klinicznych wynosiła 320 mg walsartanu w dawkach podzielonych. Walsartan mo”e by• stosowany u pacjentów przyjmuj–cych inne leki stosowane w leczeniu niewydolno—ci serca. Jednak˜e, trójskładnikowe poł™czenie inhibitora ACE, walsartanu z beta- adrenolitykiem lub lekiem moczopšdnym oszcz›dzajœcym potas nie jest zalecane (patrz punkty 4.4 i 5.1). Ocena pacjentów z niewydolnociž serca powinna zawsze uwzglŸdnia ocen¡ czynno¢ci nerek. Dodatkowe informacje dotycz£ce szczególnych populacji Stosowanie u osób w podeszłym wieku Nie ma konieczno¤ci zmiany dawkowania u osób w podeszłym wieku. Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynno¥ci nerek Nie ma konieczno¦ci dostosowania dawki u dorosłych pacjentów z klirensem kreatyniny >10 ml/min (patrz punkty 4.4 i 5.2). Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynno§ci w¨troby Stosowanie produktu leczniczego Diovan jest przeciwwskazane u pacjentów z ci©ªkimi zaburzeniami czynno«ci w¬troby, ­ółciow® marsko¯ci° w±troby oraz u pacjentów z cholestaz² (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.2). U pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynno³ci w´troby bez cholestazy nie naleµy stosowa¶ dawek wi·kszych ni¸ 80 mg walsartanu na dob¹. Nadciºnienie t»tnicze u dzieci i młodzie¼y W przypadku dzieci i młodzie½y, które nie mog¾ połyka¿ tabletek, zaleca siÀ stosowanie roztworu doustnego Diovan. Ekspozycja ustrojowa i maksymalne stÁÂenie walsartanu w osoczu sà około 1,7- i 2,2-krotnie wyÄsze w przypadku roztworu w porównaniu do tabletek. NadciÅnienie tÆtnicze u dzieci i młodzieÇy Dzieci i młodzieÈ w wieku od 6 do poniÉej 18 lat Dawka poczÊtkowa produktu leczniczego Diovan w tabletkach wynosi 40 mg raz na dobË u dzieci i młodzieÌy o masie ciała poniÍej 35 kg oraz 80 mg raz na dobÎ u dzieci i młodzieÏy o masie ciała wynoszÐcej 35 kg i powyÑej. DawkÒ naleÓy dostosowaÔ w zaleÕnoÖci od uzyskanego działania przeciwnadci×nieniowego oraz tolerancji produktu. W poniØszej tabeli podano maksymalne dawki oceniane w badaniach klinicznych. Dawki wiÙksze od wymienionych nie były oceniane w badaniach klinicznych i z tego wzglÚdu nie sÛ zalecane. Masa ciała Maksymalna dawka leku w tabletkach oceniana w badaniach klinicznych Ü18 kg do <35 kg 80 mg Ý35 kg do <80 kg 160 mg Þ80 kg do ß160 kg 320 mg W przypadku dzieci, które rozpoczàły juá przyjmowanie walsartanu przed ukoâczeniem szóstego roku ãycia, naleäy zapoznaå siæ z dawkowaniem roztworu doustnego Diovan (dzieci w wieku od 1 roku do <6 lat). Dzieci w wieku poniçej 6 lat W przypadku dzieci w wieku od 1 roku do 5 lat oraz pacjentów majècych trudnoéci z połykaniem tabletek zaleca siê stosowanie produktu leczniczego Diovan w postaci roztworu doustnego. Dostëpne dane przedstawiono w punktach 4.8, 5.1 i 5.2. Nie okreìlono bezpieczeístwa stosowania ani skutecznoîci produktu leczniczego Diovan u dzieci w wieku poniïej 1 roku. Zamiana produktu leczniczego Diovan w postaci roztworu doustnego na Diovan w postaci tabletek Jeðeli zamiana produktu leczniczego Diovan w postaci roztworu doustnego na Diovan w postaci tabletek zostanie uznana za klinicznie niezbñdnò, poczótkowo naleôy podawaõ tö sam÷ dawkø w przeliczeniu na miligramy. Nastùpnie naleúy monitorowaû ciünienie týtnicze, z uwzglþdnieniem moÿliwoci stosowania zbyt niskiej dawki, a dawk naley dostosowa w zale noci od uzyskanego działania przeciwnadcinieniowego oraz tolerancji produktu. Stosowanie u dzieci i młodziey w wieku od 6 do poniej 18 lat z zaburzeniami czynno ci nerek Nie badano stosowania produktu leczniczego u dzieci i młodzie y z klirensem kreatyniny <30 ml/min oraz tych, u których stosowana jest dializoterapia, dlatego w tej grupie pacjentów nie zaleca si stosowania walsartanu. Nie ma konieczno ci dostosowania dawki u dzieci i młodzie y z klirensem kreatyniny wi kszym ni 30 ml/min. Nale y ci le kontrolowa czynno nerek oraz st enie potasu w surowicy (patrz punkty 4.4 i 5.2). Stosowanie u dzieci i młodzie y w wieku od 6 do poni ej 18 lat z zaburzeniami czynnoci wtroby Podobnie jak u dorosłych pacjentów, produkt leczniczy Diovan jest przeciwwskazany do stosowania u pacjentów z cikimi zaburzeniami czynnoci wtroby, ółciow! marsko"ci# w$troby oraz u pacjentów z cholestaz% (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.2). Do&wiadczenie kliniczne dotycz'ce podawania produktu leczniczego Diovan dzieciom i młodzie(y z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynno)ci w*troby jest ograniczone. U tych pacjentów dawka walsartanu nie mo+e by, wi-ksza ni. 80 mg. Niewydolno/0 serca i stan po 1wie2ym zawale mi34nia sercowego u dzieci i młodzie5y Produkt leczniczy Diovan nie jest zalecany w leczeniu niewydolno6ci serca lub 7wie8ego zawału mi9:nia sercowego u dzieci i młodzie;y w wieku poni<ej 18 lat ze wzgl=du na brak danych dotycz>cych bezpiecze?stwa stosowania i skuteczno@ci. Sposób podania Produkt leczniczy Diovan moAe byB przyjmowany niezaleCnie od posiłków i powinien byD przyjmowany wraz z wodE.
Przeciwwskazania
- NadwraFliwoGH na substancjI czynnJ lub na którKkolwiek substancjL pomocniczM; (patrz punkt 6.1). - CiNOkie zaburzenia czynnoPci wQtroby, marskoRS Tółciowa wUtroby i cholestaza. - Drugi i trzeci trymestr ciVWy (patrz punkty 4.4 i 4.6). - Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Diovan z produktami zawierajXcymi aliskiren u pacjentów z cukrzycY lub zaburzeniem czynnoZci nerek (współczynnik filtracji kł[buszkowej, GFR < 60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).
Działania niepożądane
W kontrolowanych badaniach klinicznych z udziałem dorosłych pacjentów z nadci¥nieniem t¦tniczym ogólna cz§sto¨© wystªpowania działa« niepo¬­danych w grupie leczonej walsartanem była porównywalna z cz®sto¯ci° wyst±puj²c³ w grupie otrzymuj´cej placebo i odpowiadała jego właµciwo¶ciom farmakologicznym. Wydaje si·, ¸e cz¹stoº» wyst¼powania działa½ niepo¾¿danych nie była zwiÀzana z dawkÁ ani czasem trwania leczenia; nie wykazano równie zwiÃzku z płciÄ, wiekiem lub rasÅ pacjentów. Działania niepoÆÇdane zgłaszane w trakcie badaÈ klinicznych, po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu i z badaÉ laboratoryjnych sÊ wymienione w tabeli poniËej zgodnie z klasyfikacjÌ układów i narzÍdów. Działania niepoÎÏdane Działania niepoÐÑdane zostały sklasyfikowane według czÒstoÓci ich wystÔpowania (najczÕstsze działania wymieniono w pierwszej kolejnoÖci) w nast×pujØcy sposób: bardzo czÙsto (Ú1/10), czÛsto (Ü1/100 do <1/10), niezbyt czÝsto (Þ1/1000 do <1/100), rzadko (ß1/10 000 do <1/1000), bardzo rzadko (<1/10 000), nieznana (na podstawie dostàpnych danych nie moána ustaliâ czãstoäci). W obråbie kaædej grupy o okreçlonej czèstoéci wystêpowania działania niepoëìdane sí wymienione zgodnie ze zmniejszajîcym siï nasileniem. Dla wszystkich działað niepoñòdanych zgłoszonych po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu i w badaniach laboratoryjnych nie jest moóliwe ustalenie czôstoõci ich wystöpowania, dlatego wymienione s÷ z okreøleniem czùstoúci jako „nieznana”. − Nadciûnienie tütnicze Zaburzenia krwi i układu chłonnego Nieznana Zmniejszenie stýþenia hemoglobiny, zmniejszenie hematokrytu, neutropenia, małopłytkowoÿ Zaburzenia układu immunologicznego Nieznana Nadwraliwo , w tym choroba posurowicza Zaburzenia metabolizmu i odywiania Nieznana Zwikszenie stenia potasu w surowicy, hiponatremia Zaburzenia ucha i błdnika Niezbyt cz sto Zawroty głowy pochodzenia bł dnikowego Zaburzenia naczyniowe Nieznana Zapalenie naczy Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i ródpiersia Niezbyt cz sto Kaszel Zaburzenia oł dka i jelit Niezbyt cz sto Bóle brzucha Zaburzenia w troby i dróg ółciowych Nieznana Zwi kszenie aktywno ci enzymów w trobowych, zwi kszenie st enia bilirubiny w surowicy Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Nieznana Obrz k naczynioruchowy, pcherzowe zapalenie skóry, wysypka, wid Zaburzenia miniowo-szkieletowe i tkanki łcznej Nieznana Bóle mi !ni Zaburzenia nerek i dróg moczowych Nieznana Niewydolno"# i zaburzenia czynno$ci nerek, zwi%kszenie st&'enia kreatyniny w surowicy Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt cz(sto Uczucie zm)czenia Dzieci i młodzie* Nadci+nienie t,tnicze Działanie przeciwnadci-nieniowe walsartanu oceniano w dwóch randomizowanych, podwójnie za.lepionych badaniach klinicznych (dla których wydłu/ono czas trwania badania lub przeprowadzono badanie przedłu0one) i w jednym badaniu otwartym. W badaniach tych uczestniczyło 711 pacjentów pediatrycznych w wieku od 6 do mniej ni1 18 lat z przewlekł2 chorob3 nerek (PChN) lub bez, z czego 560 pacjentów otrzymywało walsartan. Za wyj4tkiem pojedynczych zaburze5 6oł7dka i jelit (takich jak bóle brzucha, nudno8ci, wymioty) oraz zawrotów głowy, nie stwierdzono istotnych ró9nic w odniesieniu do rodzaju, cz:sto;ci i nasilenia działa< niepo=>danych pomi?dzy profilem bezpiecze@stwa w populacji pacjentów pediatrycznych w wieku od 6 do mniej niA 18 lat, a wczeBniej zgłaszanym profilem bezpieczeCstwa u pacjentów dorosłych. Ocena funkcji neuropoznawczych oraz rozwoju pacjentów pediatrycznych w wieku od 6 do 16 lat wykazała, De trwajEce do jednego roku leczenie produktem leczniczym Diovan nie miało całoFciowego, istotnego klinicznie, niekorzystnego wpływu na te funkcje. W podwójnie zaGlepionym, randomizowanym badaniu z udziałem 90 dzieci w wieku 1-6 lat, kontynuowanym jako 12-miesiHczne przedłuIone badanie otwarte odnotowano dwa zgony i pojedyncze przypadki znacznego zwiJkszenia aktywnoKci transaminaz wLtrobowych. Zdarzenia te wystMpiły w populacji pacjentów z istotnymi współistniejNcymi chorobami. ZwiOzek przyczynowy z leczeniem produktem leczniczym Diovan nie został ustalony. W drugim badaniu, do którego włPczono 75 dzieci w wieku 1-6 lat nie odnotowano Qadnych przypadków znacznego zwiRkszenia aktywnoSci transaminaz wTtrobowych ani zgonów zwiUzanych z leczeniem walsartanem. U dzieci i młodzieVy w wieku od 6 do mniej niW 18 lat ze współistniejXcY przewlekłZ chorob[ nerek cz\]ciej obserwowano hiperkaliemi^. Przeprowadzono zbiorcz_ analiz` z udziałem 560 pacjentów pediatrycznych (w wieku 6-17 lat) z nadcianieniem otrzymujbcych walsartan w monoterapii [n=483] lub leczenie skojarzone lekami przeciwnadcicnieniowymi obejmujdcymi walsartan [n=77]. U 85 spoeród 560 pacjentów (15,2%) wystfpowała przewlekła choroba nerek (PChN) (poczgtkowa wartohi GFR <90 ml/min/1,73m2 pc.). Łjcznie 45 (8,0%) pacjentów przerwało udział w badaniu z powodu zdarzek niepolmdanych. Działania nieponodane wystppiły ogółem u 111 (19,8%) pacjentów, a najczqstszymi z nich był ból głowy (5,4%), zawroty głowy (2,3%) i hiperkaliemia (2,3%). U pacjentów z PChN najczrstszymi działaniami niepostdanymi były: hiperkaliemia (12,9%), ból głowy (7,1%), zwiukszenie stvwenia kreatyniny we krwi (5,9%) i hipotensja (4,7%). U pacjentów bez PChN najczxstszymi działaniami niepoyzdanymi były: ból głowy (5,1%) i zawroty głowy (2,7%). Działania niepo{|dane obserwowano cz}~ciej u pacjentów otrzymujcych walsartan w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadci€nieniowymi ni u pacjentów otrzymuj‚cych sam walsartan. Przeciwnadciƒnieniowe działanie walsartanu u dzieci w wieku od 1 roku do poni„ej 6 lat zostało ocenione w trzech randomizowanych badaniach klinicznych, prowadzonych metod podwójnie †lepej próby (po ka‡dym z nich prowadzono badanie przedłuˆaj‰ce). W pierwszym badaniu z udziałem 90 dzieci w wieku od 1 roku do poniŠej 6 lat stwierdzono dwa zgony oraz pojedyncze przypadki znacznego zwi‹kszenia aktywnoŒci aminotransferaz wtrobowych. Zdarzenia te wystŽpiły w populacji pacjentów z istotnymi chorobami współistniejcymi. Nie ustalono zwizku przyczynowego ze stosowaniem produktu leczniczego Diovan. W pozostałych dwóch badaniach, w których randomizacji poddano 202 dzieci w wieku od 1 roku do poni‘ej 6 lat, nie odnotowano znacznego zwi’kszenia aktywno“ci transaminaz w”trobowych ani zgonów podczas leczenia walsartanem. W ł•cznej analizie dwóch kolejnych bada– z udziałem 202 dzieci z nadci—nieniem t˜tniczym (w wieku od 1 roku do poni™ej 6 lat) wszyscy pacjenci otrzymywali walsartan w monoterapii w okresach leczenia metodš podwójnie ›lepej próby (z wyłœczeniem okresu odstawienia placebo). Sporód nich 186 dzieci brało nastžpnie udział w badaniu przedłuŸaj cym lub okresie leczenia prowadzonym metod¡ próby otwartej. U 33 (16,3%) z 202 pacjentów stwierdzono PChN (wyj¢ciowy eGFR <90 ml/min). W okresie leczenia metod£ podwójnie ¤lepej próby dwóch (1%) pacjentów przerwało leczenie z powodu wyst¥pienia zdarzenia niepo¦§danego. Z kolei w okresie leczenia prowadzonym metod¨ próby otwartej lub w trakcie badania przedłu©ajªcego czterech pacjentów (2,1%) przerwało leczenie z powodu wyst«pienia zdarzenia niepo¬­danego. W okresie leczenia metod® podwójnie ¯lepej próby u 13 (7,0%) pacjentów wyst°piło co najmniej jedno niepo±²dane działanie leku. Do najcz³´ciej wystµpuj¶cych niepo·¸danych działa¹ leku naleºały wymioty n=3 (1,6%) i biegunka n=2 (1,1%). W grupie pacjentów z PChN stwierdzono jedno działanie niepo»¼dane leku (biegunka). W okresie leczenia metod½ próby otwartej u 5,4% (10/186) pacjentów wyst¾piło co najmniej jedno niepo¿Àdane działanie leku. NajczÁÂciej wystÃpujÄcym działaniem niepoÅÆdanym leku był spadek apetytu, który zgłasiło dwoje (1,1%) pacjentów. W okresie leczenia metodÇ podwójnie Èlepej próby i próby otwartej stwierdzono hiperkaliemiÉ u jednego pacjenta w kaÊdym z nich. Nie stwierdzono niedociËnienia ani zawrotów głowy w okresie leczenia prowadzonym metodÌ podwójnie Ílepej próby i próby otwartej. HiperkaliemiÎ czÏÐciej obserwowano u dzieci i młodzieÑy w wieku od 1 roku do poniÒej 18 lat ze współistniejÓcÔ przewlekłÕ chorobÖ nerek (PChN). Ryzyko wyst×pienia hiperkaliemii moØe byÙ wyÚsze u dzieci w wieku od 1 roku do 5 lat w porównaniu z dzieÛmi w wieku od 6 do ponizej 18 lat. Profil bezpieczeÜstwa obserwowany w kontrolowanych badaniach klinicznych u dorosłych pacjentów w stanie po zawale miÝÞnia sercowego i (lub) z niewydolnoßcià serca róáni siâ od ogólnego profilu bezpieczeãstwa stwierdzanego u pacjentów z nadciänieniem tåtniczym. Moæe byç to zwièzane z pierwotné chorobê pacjenta. Działania niepoëìdane, które wystípiły u dorosłych pacjentów w stanie po zawale miîïnia sercowego i (lub) z niewydolnoðciñ serca, sò wymienione ponióej: − Stan po zawale miôõnia sercowego i (lub) niewydolnoö÷ serca (badane wyłøcznie u dorosłych pacjentów) Zaburzenia krwi i układu chłonnego Nieznana Małopłytkowoùú Zaburzenia układu immunologicznego Nieznana Nadwraûliwoüý, w tym choroba posurowicza Zaburzenia metabolizmu i odþywiania Niezbyt czÿsto Hiperkaliemia Nieznana Zwikszenie st enia potasu w surowicy, hiponatremia Zaburzenia układu nerwowego Czsto Zawroty głowy, zawroty głowy zwizane z pozycj ciała Niezbyt czsto Omdlenie, bóle głowy Zaburzenia ucha i błdnika Niezbyt czsto Zawroty głowy pochodzenia bł dnikowego Zaburzenia serca Niezbyt cz sto Niewydolno serca Zaburzenia naczyniowe Cz sto Niedoci nienie t tnicze, niedoci nienie ortostatyczne Nieznana Zapalenie naczy Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i ródpiersia Niezbyt cz sto Kaszel Zaburzenia oł dka i jelit Niezbyt cz sto Nudno ci, biegunka Zaburzenia w troby i dróg ółciowych Nieznana Zwikszenie aktywnoci enzymów wtrobowych Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Niezbyt czsto Obrzk naczynioruchowy Nieznana Pcherzowe zapalenie skóry, wysypka, wi!d Zaburzenia mi"#niowo-szkieletowe i tkanki ł$cznej Nieznana Bóle mi%&ni Zaburzenia nerek i dróg moczowych Cz'sto Niewydolno() i zaburzenia czynno*ci nerek Niezbyt cz+sto Ostra niewydolno,- nerek, zwi.kszenie st/0enia kreatyniny w surowicy Nieznana Zwi1kszenie st23enia azotu mocznikowego we krwi Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt cz4sto Osłabienie, uczucie zm5czenia Zgłaszanie podejrzewanych działa6 niepo78danych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działa9 niepo:;danych. Umo<liwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzy=ci do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby nale>?ce do fachowego personelu medycznego powinny zgłasza@ wszelkie podejrzewane działania niepoABdane za poCrednictwem Departamentu Monitorowania NiepoDEdanych DziałaF Produktów Leczniczych UrzGdu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C 02-222 Warszawa tel.: + 48 22 49-21-301 faks: + 48 22 49-21-309 e-mail: ndl@urpl.gov.pl Działania niepoHIdane moJna zgłaszaK równieL podmiotowi odpowiedzialnemu.
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów
Nie przeprowadzono bada• nad wpływem produktu leczniczego na zdolno–— prowadzenia pojazdów mechanicznych. W trakcie prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urz˜dze™ mechanicznych w ruchu nalešy wzi›œ pod uwag možliwoŸ sporadycznego wyst¡powania zawrotów głowy lub uczucia zm¢czenia.
Interakcje
Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldesteron (RAA) lekami z grupy ARB, inhibitorami ACE lub aliskirenem Dane badania klinicznego wykazały, Æe podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, leków z grupy ARB lub aliskirenu jest zwiÇzana z wiÈkszÉ czÊstoËciÌ wystÍpowania zdarzeÎ niepoÏÐdanych, takich jak: niedociÑnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynnoÒci nerek (w tym ostra niewydolnoÓÔ nerek) w porównaniu z zastosowaniem leku z grupy antagonistów układu RAA w monoterapii (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.1). Jednoczesne stosowanie, które nie jest zalecane Zgłaszano przypadki odwracalnego zwiÕkszenia stÖ×enia litu w surowicy i nasilenia jego toksycznoØci podczas jednoczesnego podawania litu z inhibitorami ACE lub antagonistami receptora angiotensyny II, w tym z produktem leczniczym Diovan. JeÙli takie leczenie skojarzone okaÚe siÛ konieczne, naleÜy monitorowaÝ stÞßenie litu w surowicy krwi. W przypadku przyjmowania takàe leków moczopádnych, ryzyko wystâpienia działania toksycznego litu moãe siä prawdopodobnie zwiåkszyæ. Leki moczopçdne oszczèdzajéce potas, suplementy potasu, zamienniki soli kuchennej zawierajêce potas i inne substancje, które mogë zwiìkszaí stîïenie potasu Jeðli zostanie stwierdzona koniecznoñò zastosowania produktu leczniczego wpływajócego na stôõenie potasu jednoczeönie z walsartanem, zaleca si÷ kontrolowanie støùenia potasu w osoczu. Wymagana ostroúnoûü przy jednoczesnym stosowaniu Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), w tym selektywne inhibitory COX-2, kwas acetylosalicylowy w dawce >3 g/dobý i nieselektywne NLPZ W przypadku jednoczesnego podawania antagonistów receptora angiotensyny II z NLPZ moþe nastÿpi osłabienie działania hipotensyjnego. Ponadto jednoczesne stosowanie antagonistów receptora angiotensyny II i NLPZ moe prowadzi do podwyszonego ryzyka pogorszenia si czynnoci nerek i zwikszenia stenia potasu w surowicy krwi. Z tego wzgl du zaleca si kontrol czynno ci nerek na pocz tku leczenia, jak równie zapewnienie odpowiedniego nawodnienia pacjenta. Białka transportuj ce Dane z bada in vitro wskazuj , e walsartan jest substratem transportera wychwytu w trobowego OATP1B1/OATP1B3 i transportera wyrzutu w trobowego MRP2. Znaczenie kliniczne tych danych jest nieznane. Jednoczesne stosowanie inhibitorów transportera wychwytu (np. ryfampicyny, cyklosporyny) lub transportera wyrzutu (np. rytonawiru) mo e zwi kszy ogólnoustrojow ekspozycj na walsartan. Naley zachowa właciw ostrono podczas rozpoczynania lub ko!czenia jednoczesnej terapii tymi lekami. W badaniach interakcji lekowych walsartanu nie stwierdzono istotnych klinicznie interakcji z walsartanem i "adn# z nast$puj%cych substancji: cymetydyna, warfaryna, furosemid, digoksyna, atenolol, indometacyna, hydrochlorotiazyd, amlodypina i glibenklamid. Dzieci i młodzie& W nadci'nieniu t(tniczym u dzieci i młodzie)y, u których cz*sto współistniej+ zaburzenia czynno,ci nerek, zaleca si- ostro.no/0 podczas jednoczesnego stosowania walsartanu i innych substancji hamuj1cych układ renina-angiotensyna-aldosteron, mog2cych zwi3ksza4 st56enie potasu w surowicy. Nale7y 8ci9le kontrolowa: czynno;ci nerek oraz st<=enie potasu w surowicy.
Ostrzeżenia
Produkt leczniczy nie jest zalecany w przypadku jednoczesnego stosowania suplementów potasu, leków moczopadnych oszczbdzajccych potas, zamienników soli kuchennej zawierajdcych potas lub innych leków, które moge powodowaf zwigkszenie sthienia potasu (heparyna itp.). Nalejy zapewnik odpowiednil kontrolm stnoenia potasu. Zaburzenia czynnopci nerek Poniewaq jak dotrd brak doswiadczet odnounie bezpieczvstwa stosowania produktu leczniczego u pacjentów z klirensem kreatyniny <10 ml/min i pacjentów dializowanych, dlatego nalewy zachowax ostroynoz{ stosuj|c walsartan w tej grupie. Nie ma konieczno}ci dostosowania dawki u dorosłych pacjentów z klirensem kreatyniny >10 ml/min (patrz punkty 4.2 i 5.2). Zaburzenia czynno~ci wtroby Produkt leczniczy Diovan nale€y stosowa ostro‚nie u pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynnoƒci w„troby przebiegaj cymi bez cholestazy (patrz punkty 4.2 i 5.2). Pacjenci z niedoborem sodu i (lub) odwodnieni W rzadkich przypadkach na pocz†tku leczenia produktem leczniczym Diovan u pacjentów ze znacznym niedoborem sodu i (lub) odwodnionych, np. z powodu przyjmowania du‡ych dawek leków moczopˆdnych, mo‰e wystŠpi‹ objawowe niedociŒnienie ttnicze. Przed rozpoczŽciem leczenia produktem leczniczym Diovan naley wyrówna niedobór sodu i (lub) obj‘to’“ krwi kr”•–cej, np. zmniejszaj—c dawk˜ leku moczop™dnego. Zwš›enie tœtnicy nerkowej W przypadku pacjentów z obustronnym zwženiem tŸtnicy nerkowej lub zw ¡eniem t¢tnicy jedynej czynnej nerki bezpiecze£stwo stosowania produktu leczniczego Diovan nie zostało ustalone. Krótkotrwałe podawanie produktu leczniczego Diovan 12 pacjentom z wtórnym nadci¤nieniem nerkowo-naczyniowym spowodowanym jednostronnym zw¥¦eniem t§tnicy nerkowej nie wywołało istotnych zmian hemodynamicznych w nerkach ani nie wpłyn¨ło na st©ªenie kreatyniny w surowicy lub azotu mocznikowego (BUN) we krwi. Jednak«e, w zwi¬zku z tym, ­e inne leki działaj®ce na układ renina-angiotensyna mog¯ powodowa° zwi±kszenie st²³enia mocznika we krwi i kreatyniny w surowicy, u pacjentów z jednostronnym zw´µeniem t¶tnicy nerkowej leczonych walsartanem zaleca si·, jako ¸rodek ostro¹noºci, regularne kontrole czynno»ci nerek. Przeszczep nerek Dotychczas brak jest do¼wiadcze½ w zakresie bezpiecze¾stwa stosowania produktu leczniczego Diovan u pacjentów, którym niedawno przeszczepiono nerk¿. Hiperaldosteronizm pierwotny Produktu leczniczego Diovan nie naleÀy stosowaÁ u pacjentów z pierwotnym hiperaldosteronizmem z uwagi na zahamowanie aktywnoÂci układu renina-angiotensyna u tych osób. ZwÃÄenie zastawki aorty i zastawki dwudzielnej, kardiomiopatia przerostowa ze zwÅÆeniem drogi odpływu z lewej komory Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzajÇcych naczynia, wskazana jest szczególna ostroÈnoÉÊ u pacjentów, u których wystËpuje zwÌÍenie zastawki aorty lub zastawki dwudzielnej lub kardiomiopatia przerostowa ze zwÎÏeniem drogi odpływu z lewej komory (HOCM). CiÐÑa W trakcie ciÒÓy nie naleÔy rozpoczynaÕ leczenia antagonistami receptora angiotensyny II (AIIRA). JeÖli dalsze leczenie AIIRA nie jest nieodzowne, u pacjentek planuj×cych ciØÙÚ naleÛy zastosowaÜ alternatywne leczenie przeciwnadciÝnieniowe o ustalonym profilu bezpieczeÞstwa stosowania w trakcie cißày. W przypadku stwierdzenia ciáây leczenie AIIRA naleãy natychmiast przerwaä i, jeåli to właæciwe, rozpoczçè alternatywne leczenie (patrz punkty 4.3 i 4.6). Stan po éwieêo przebytym zawale miëìnia sercowego Jednoczesne stosowanie kaptoprylu z walsartanem nie wykazało íadnej dodatkowej korzyîci klinicznej, natomiast zwiïkszyło ryzyko wystðpienia działañ niepoòódanych w porównaniu z jednym lub drugim lekiem stosowanym w monoterapii (patrz punkty 4.2 i 5.1). Z tego wzglôdu jednoczesne stosowanie walsartanu i inhibitora ACE nie jest zalecane. Naleõy zachowaö ostro÷noøù na poczútku leczenia u pacjentów po zawale miûünia sercowego. Ocena stanu pacjenta po przebytym zawale miýþnia sercowego powinna zawsze obejmowaÿ ocen czynnoci nerek (patrz punkt 4.2). Stosowanie produktu leczniczego Diovan u pacjentów po zawale mi nia sercowego zwykle powoduje pewne obnienie cinienia ttniczego, ale przerwanie leczenia ze wzgldu na utrzymujce si objawowe niedoci nienie t tnicze nie jest zwykle konieczne, pod warunkiem, e pacjent przestrzega zalece dawkowania (patrz punkt 4.2). Niewydolno serca Ryzyko działa niepo danych, zwłaszcza niedoci nienia, hiperkaliemii oraz pogorszenia czynno ci nerek (w tym ostrej niewydolno ci nerek) mo e si zwi kszy , gdy produkt leczniczy Diovan jest stosowany jednoczenie z inhibitorem ACE. U pacjentów z niewydolnoci serca, zastosowanie trójskładnikowego połczenia inhibitora ACE, leku beta-adrenolitycznego oraz produktu leczniczego Diovan nie wykazało adnych korzyci klinicznych (patrz punkt 5.1). Takie poł czenie znacznie zwi!ksza ryzyko wyst"pienia działa# niepo$%danych, dlatego nie jest zalecane. Trójskładnikowe poł&czenie inhibitora ACE, antagonisty receptora mineralokortykoidowego i walsartanu tak'e nie jest zalecane. Stosowanie tych poł(cze) powinno odbywa* si+ pod nadzorem specjalisty, a czynno,- nerek, st./enie elektrolitów oraz ci0nienie krwi pacjenta powinny by1 2ci3le monitorowane. Nale4y zachowa5 ostro6no78 podczas rozpoczynania leczenia u pacjentów z niewydolno9ci: serca. Ocena pacjenta z niewydolno;ci< serca powinna zawsze uwzgl=dnia> ocen? czynno@ci nerek (patrz punkt 4.2). Stosowanie produktu leczniczego Diovan u pacjentów z niewydolnoAciB serca zwykle skutkuje obniCeniem ciDnienia tEtniczego krwi, a przerwanie leczenia z powodu utrzymujFcego siG objawowego niedociHnienia zwykle nie jest konieczne, jeIli przestrzegane sJ instrukcje odnoKnie dawkowania (patrz punkt 4.2). U pacjentów, u których czynnoLM nerek moNe zaleOeP od aktywnoQci układu renina-angiotensyna (np. pacjenci z ciRSkT zastoinowU niewydolnoVciW serca), leczenie inhibitorami ACE wiXzało siY z oliguriZ i (lub) post[puj\c] azotemi^ oraz w rzadkich przypadkach z ostr_ niewydolno`cia nerek i (lub) zgonem. Nie mobna wykluczyc, de zastosowanie produktu leczniczego Diovan moee byf zwigzane z zaburzeniem czynnohci nerek, poniewai walsartan jest antagonistj receptora angiotensyny II. Inhibitory ACE oraz antagonikci receptora angiotensyny II nie powinni byl jednoczemnie stosowani u pacjentów z nefropatin cukrzycowo. Obrzpk naczynioruchowy w wywiadzie Obrzqk naczynioruchowy, w tym obrzrk krtani i głosni, powodujtcy zwuvenie dróg oddechowych i (lub) obrzwk twarzy, warg, gardła i (lub) jxzyka zaobserwowano u pacjentów leczonych walsartanem; u niektórych z tych pacjentów juy wczezniej wyst{pował obrz|k naczynioruchowy po zastosowaniu innych leków, w tym inhibitorów ACE. Nale}y natychmiast przerwa~ leczenie produktem leczniczym Diovan u pacjentów, u których wystpił obrz€k naczynioruchowy oraz nie naley ponownie podawa‚ produktu leczniczego Diovan u tych pacjentów (patrz punkt 4.8). Podwójna blokada układu renina- angiotensyna-aldosteron (RAA) Istniejƒ dowody, i„ jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny (ARB) lub aliskirenu zwi ksza ryzyko niedoci†nienia, hiperkaliemii oraz zaburzenia czynno‡ci nerek (w tym ostrej niewydolnoˆci nerek). W zwi‰zku z tym nie zaleca siŠ podwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorów ACE, leków z grupy ARB lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1). Je‹li zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno byŒ prowadzone wyłcznie pod nadzorem specjalisty, a parametry Žyciowe pacjenta, takie jak: czynno nerek, st‘’enie elektrolitów oraz ci“nienie krwi powinny by” •ci–le monitorowane. U pacjentów z nefropati— cukrzycow˜ nie nale™y stosowaš jednocze›nie inhibitorów ACE oraz leków z grupy ARB. Dzieci i młodzieœ Zaburzenia czynnoci nerek Nie badano stosowania produktu leczniczego u dzieci i młodziežy z klirensem kreatyniny <30 ml/min oraz tych, u których stosowana jest dializoterapia, dlatego w tej grupie pacjentów nie zaleca siŸ stosowania walsartanu. Nie ma konieczno ci dostosowania dawki u dzieci i młodzie¡y z klirensem kreatyniny wi¢kszym ni£ 30 ml/min (patrz punkty 4.2 i 5.2). Nale¤y ¥ci¦le kontrolowa§ czynno¨© nerek oraz stª«enie potasu w surowicy podczas leczenia walsartanem. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy walsartan jest stosowany podczas wyst¬powania innych zaburze­ (gor®czka, odwodnienie), które mog¯ wpływa° na czynno±ci nerek. Zaburzenia czynno²ci w³troby Podobnie jak u dorosłych pacjentów, produkt leczniczy Diovan jest przeciwwskazany do stosowania u dzieci i młodzie´y z ciµ¶kimi zaburzeniami czynno·ci w¸troby, ¹ółciowº marsko»ci¼ w½troby oraz u pacjentów z cholestaz¾ (patrz punkty 4.3 i 5.2). Do¿wiadczenie kliniczne z podawaniem produktu leczniczego Diovan dzieciom i młodzieÀy z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynnoÁci wÂtroby jest ograniczone. U tych pacjentów dawka walsartanu nie moÃe byÄ wiÅksza 80 mg.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Nie zaleca siF stosowania leków z grupy antagonistów receptora angiotensyny II (ARB) w trakcie pierwszego trymestru ciGHy (patrz punkt 4.4). Stosowanie leków ARB jest przeciwwskazane w trakcie drugiego i trzeciego trymestru ciIJy (patrz punkty 4.3 i 4.4). Dane epidemiologiczne dotyczKce ryzyka teratogennoLci po podaniu inhibitorów ACE w trakcie pierwszego trymestru ciMNy nie sO jednoznaczne, jednak nie moPna wykluczyQ niewielkiego zwiRkszenia ryzyka. Brak jest danych z kontrolowanych badaS epidemiologicznych dotyczTcych ryzyka zwiUzanego ze stosowaniem AIIRA, niemniej takie ryzyko moVe istnieW dla tej klasy leków. JeXli dalsze leczenie AIIRA nie jest nieodzowne, u pacjentek planujYcych ciZ[\ nale]y zastosowa^ alternatywne leczenie przeciwnadci_nieniowe o ustalonym profilu bezpiecze`stwa stosowania w trakcie ciaby. W przypadku stwierdzenia cicdy leczenie AIIRA naleey natychmiast przerwaf i, jegli to włahciwe, rozpoczij alternatywne leczenie. Stwierdzono, ke przyjmowanie AIIRA w drugim i trzecim trymestrze cilmy powoduje działanie fetotoksyczne (pogorszenie czynnonci nerek, małowodzie, opóonienie kostnienia czaszki) oraz toksyczne u noworodków (niewydolnopq nerek, hipotonia, hiperkaliemia) – patrz równier punkt 5.3 „Przedkliniczne dane o bezpieczesstwie”. W razie ekspozycji na AIIRA pocztwszy od drugiego trymestru ciuvy zaleca siw kontrolne badania ultrasonograficzne czynnoxci nerek i rozwoju czaszki płodu. Niemowlyta, których matki stosowały AIIRA, nalezy obj{| }cisł~ obserwacj w kierunku hipotonii (patrz równie€ punkty 4.3 i 4.4). Karmienie piersi Z uwagi na brak informacji dotycz‚cych stosowania walsartanu w trakcie karmienia piersiƒ, nie zaleca si„ produktu leczniczego Diovan i zaleca si zastosowanie leków o lepiej ustalonym profilu bezpiecze†stwa w okresie karmienia piersi‡, szczególnie podczas karmienia noworodków lub wczeˆniaków. Płodno‰Š Walsartan nie wpływał niekorzystnie na sprawno‹Œ reprodukcyjn samców i samic szczura po podaniu doustnym dawek do 200 mg/kg mc./dobŽ. Dawka ta stanowi 6-krotno maksymalnej dawki zalecanej do stosowania u ludzi, podanej w mg/m2 pc. (obliczenia zakładaj‘ podanie doustne dawki 320 mg/dob’ pacjentowi o masie ciała 60 kg).
Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie: Po podaniu doustnym samego walsartanu maksymalne st'(enie walsartanu w osoczu wyst)puje po 2 4 godzinach w przypadku tabletek oraz po 1-2 godzinach w przypadku roztworu. *rednia bezwzgl+dna biodost,pno-. leku wynosi 23% i 39% odpowiednio po podaniu tabletek i roztworu. Ekspozycja ustrojowa i maksymalne st/0enie walsartanu w osoczu s1 około 1,7- i 2,2-krotnie wy2sze w przypadku roztworu w porównaniu do tabletek. W przypadku podania walsartanu z pokarmem pole pod krzyw3 (AUC) dla walsartanu jest zmniejszone o około 40%, a maksymalne st45enie w osoczu (Cmax) o około 50%, chocia6 od około 8. godziny po podaniu dawki st78enia walsartanu w osoczu s9 podobne w grupie przyjmuj:cej lek z posiłkiem i w grupie przyjmuj;cej lek na czczo. Wraz ze zmniejszeniem AUC nie nast<puje jednak klinicznie znamienne osłabienie działania terapeutycznego, dlatego walsartan mo=na podawa> niezale?nie od posiłków. Dystrybucja: Obj@toAB dystrybucji walsartanu w stanie stacjonarnym po podaniu doCylnym wynosi około 17 litrów, co wskazuje na brak rozległej dystrybucji walsartanu w tkankach. Walsartan w duDym stopniu wiEFe siG z białkami osocza (94–97%), głównie z albuminami. Biotransformacja: Walsartan nie ulega biotransformacji w wiHkszym stopniu, poniewaI jedynie około 20% dawki jest wykrywane w postaci metabolitów. Hydroksymetabolit został wykryty w osoczu w małych stJKeniach (poniLej 10% pola pod krzywM (AUC) dla walsartanu). Metabolit ten jest farmakologicznie nieczynny. Eliminacja: Walsartan wykazuje wielowykładniczN kinetykO procesu eliminacji (t½P <1 h i t½ß około 9 h). Walsartan jest wydalany przede wszystkim z QółciR w kale (około 83% dawki) i przez nerki w moczu (około 13% dawki), głównie w postaci niezmienionej. Po podaniu doSylnym klirens walsartanu z osocza wynosi około 2 l/h, a klirens nerkowy około 0,62 l/h (około 30% całkowitego klirensu). Okres półtrwania walsartanu wynosi 6 godzin. U pacjentów z niewydolnoTciU serca: PrzeciVtny czas do osiWgniXcia maksymalnego stYZenia oraz okres półtrwania w fazie eliminacji walsartanu u pacjentów z niewydolno[ci\ serca i zdrowych ochotników s] podobne. Warto^ci AUC i Cmax walsartanu s_ niemal`e proporcjonalne do zwiakszanej dawki w klinicznym zakresie dawkowania (40 mg do 160 mg walsartanu dwa razy na dobb). credni współczynnik kumulacji wynosi ok. 1,7. Klirens walsartanu po podaniu doustnym wynosi ok. 4,5 l/h. Wiek nie wpływa na obserwowany klirens u pacjentów z niewydolnodcie serca. Specjalne grupy pacjentów Pacjenci w podeszłym wieku U niektórych pacjentów w podeszłym wieku obserwowano nieco zwifkszong ekspozycjh ogólnoustrojowi na walsartan w porównaniu z osobami młodymi, jednakje nie wykazano, aby miało to jakiekolwiek znaczenie kliniczne. Zaburzenia czynnokci nerek Zgodnie z oczekiwaniami w stosunku do substancji, której klirens nerkowy wynosi tylko 30% całkowitego klirensu osoczowego, nie zaobserwowano korelacji mildzy czynnomcin nerek i ogólnoustrojowo ekspozycjp na walsartan. Nie ma zatem koniecznoqci modyfikacji dawkowania leku u pacjentów z zaburzeniami czynnorci nerek (klirens kreatyniny >10 ml/min). Obecnie brak jest doswiadczet dotyczucych bezpiecznego stosowania leku u pacjentów z klirensem kreatyniny <10 ml/min i pacjentów dializowanych, dlatego walsartan nalevy stosowaw ostroxnie w tych grupach pacjentów (patrz punkty 4.2 i 4.4). Walsartan w duyym stopniu wiz{e si| z białkami osocza, dlatego zastosowanie dializy w celu usuni}cia walsartanu z kr~enia jest mało skuteczne. Zaburzenia czynno€ci wtroby Około 70% wchłanianej dawki jest wydalane z ‚ółciƒ, zasadniczo w niezmienionej postaci. Walsartan nie ulega biotransformacji w istotnym stopniu. U pacjentów z niewydolno„ci w†troby w stopniu łagodnym do umiarkowanego zaobserwowano podwojenie ekspozycji (AUC) w porównaniu ze zdrowymi osobami. Jednak‡e nie zaobserwowano korelacji miˆdzy st‰Šeniem walsartanu w osoczu krwi a stopniem zaburzenia czynno‹ci wŒtroby. Nie przeprowadzono bada produktu leczniczego Diovan u pacjentów z ciŽkimi zaburzeniami czynnoci w‘troby (patrz punkty 4.2, 4.3 i 4.4). Dzieci i młodzie’ W badaniu z udziałem 26 pacjentów pediatrycznych z nadci“nieniem t”tniczym (w wieku od 1 do 16 lat), otrzymuj•cych pojedyncz– dawk— zawiesiny walsartanu (˜rednio 0,9 do 2 mg/kg mc., maksymalna dawka 80 mg), klirens (l/h/kg) walsartanu był porównywalny w całym zakresie wieku od 1 do 16 lat i był podobny do klirensu obserwowanego u dorosłych pacjentów otrzymuj™cych produkt leczniczy w tej samej postaci (patrz informacje na temat wchłaniania, które przedstawiono w punkcie 5.2). Zaburzenia czynnošci nerek Nie badano stosowania produktu leczniczego u dzieci i młodzie›y z klirensem kreatyniny <30 ml/min oraz tych, u których stosowana jest dializoterapia, dlatego w tej grupie pacjentów nie zaleca siœ stosowania walsartanu. Nie ma koniecznoci dostosowania dawki u dzieci i młodziežy z klirensem kreatyniny >30 ml/min. NaleŸy ci¡le kontrolowa¢ czynno£¤ nerek oraz st¥¦enie potasu w surowicy podczas leczenia walsartanem (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: Antagonivci receptora angiotensyny II (standard), kod ATC: C09CA03 Walsartan jest aktywnym po podaniu doustnym, silnym i specyficznym antagonistw receptora angiotensyny II (Ang II). Działa wybiórczo na podtyp receptora AT1, który jest odpowiedzialny za znane działania angiotensyny II. Zwixkszone styzenie angiotensyny II w osoczu po zablokowaniu receptora AT1 przez walsartan mo{e stymulowa| odblokowany receptor AT2, który wydaje si} działa~ antagonistycznie w stosunku do działania receptora AT1. Walsartan nie wykazuje nawet cz€ciowej aktywnoci agonistycznej w stosunku do receptora AT1 i ma du‚o wiƒksze (około 20 000 razy) powinowactwo do receptora AT1 ni„ do receptora AT2. Nie stwierdzono, aby walsartan wi zał si† lub blokował inne receptory hormonów lub kanały jonowe, o których wiadomo, ‡e sˆ istotne w regulacji sercowo-naczyniowej. Walsartan nie hamuje aktywno‰ci konwertazy angiotensyny (ACE, znanej równieŠ jako kininaza II), która przekształca Ang I w Ang II i powoduje rozpad bradykininy. Z uwagi na brak wpływu na ACE i brak nasilania działania bradykininy lub substancji P, prawdopodobie‹stwo wystŒpienia kaszlu przy stosowaniu antagonistów receptora angiotensyny II jest niewielkie. W badaniach klinicznych, w których walsartan był porównywany z inhibitorem ACE, czstoŽ wystpowania suchego kaszlu była znamiennie mniejsza (P<0,05) u pacjentów leczonych walsartanem ni‘ u pacjentów, którzy otrzymywali inhibitor ACE (odpowiednio 2,6% i 7,9%). W badaniu klinicznym pacjentów z suchym kaszlem w trakcie leczenia inhibitorami ACE w wywiadzie, 19,5% osób otrzymuj’cych walsartan i 19,0% przyjmuj“cych tiazydowe leki moczop”dne skar•yło si– na wyst—powanie kaszlu w porównaniu z 68,5% pacjentów leczonych inhibitorami ACE (P<0,05). Nadci˜nienie t™tnicze Podawanie produktu leczniczego Diovan pacjentom z nadcišnieniem t›tniczym powoduje zmniejszenie ciœnienia ttniczego bez wpływu na czžstoŸ t¡tna. U wi¢kszo£ci pacjentów po podaniu pojedynczej dawki doustnej, pocz¤tek działania przeciwnadci¥nieniowego wyst¦puje w ci§gu 2 godzin, a maksymalne obni¨enie ci©nienia tªtniczego jest osi«gane w ci¬gu 4-6 godzin. Działanie przeciwnadci­nieniowe utrzymuje si® przez 24 godziny od przyj¯cia dawki. Podczas wielokrotnego podawania działanie przeciwnadci° nieniowe jest wyra± nie zauwa² alne w ci³ gu 2 tygodni, a maksymalny efekt osi´gany jest w ciµgu 4 tygodni i utrzymuje si¶ w czasie długotrwałego leczenia. Leczenie skojarzone z hydrochlorotiazydem znacz·co zwi¸ksza działanie przeciwnadci¹nieniowe produktu leczniczego. Nagłe przerwanie leczenia produktem leczniczym Diovan nie było zwiºzane z wyst»powaniem tzw. nadci¼nienia z odbicia ani innymi zdarzeniami niepo½¾danymi o znaczeniu klinicznym. U pacjentów z nadci¿nieniem tÀtniczym i cukrzycÁ typu 2 oraz mikroalbuminuri wykazano, Ãe walsartan zmniejsza wydalanie albumin w moczu. W badaniu MARVAL (ang. Micro Albuminuria Reduction with Valsartan) oceniono zmniejszanie wydalania albumin w moczu (UAE) podczas leczenia walsartanem (80-160 mg/dobÄ) w porównaniu z amlodypinÅ (5-10 mg/dobÆ) u 332 pacjentów z cukrzycÇ typu 2 (Èrednia wieku: 58 lat; 265 mÉÊczyzn) z mikroalbuminuriË (walsartan: 58 µg/min; amlodypina: 55,4 µg/min), prawidłowym lub wysokim ciÌnieniem tÍtniczym oraz z zachowanÎ czynnoÏciÐ nerek (stÑÒenie kreatyniny we krwi <120 µmol/l). Po 24 tygodniach UAE zmniejszyło siÓ (p<0,001) o 42% (–24,2 µg/min; 95% przedział ufnoÔci: –40,4 do –19,1) u pacjentów leczonych walsartanem i o około 3% (–1,7 µg/min; 95% przedział ufnoÕci: –5,6 do 14,9) u pacjentów leczonych amlodypinÖ pomimo podobnych wska×ników zmniejszenia ciØnienia tÙtniczego w obu grupach. W badaniu DROP (ang. Diovan Reduction of Proteinuria) dokonano dalszej oceny skutecznoÚci walsartanu w zakresie zmniejszania UAE u 391 pacjentów z nadciÛnieniem tÜtniczym (ciÝnienie tÞtnicze =150/88 mmHg) z cukrzycß typu 2, albuminurià (árednia = 102 µg/min; 20-700 µg/min) i zachowanâ czynnoãciä nerek (årednie stæçenie kreatyniny w surowicy = 80 µmol/l). Przeprowadzono randomizacjè pacjentów do jednej z grup przyjmujécych walsartan w 3 dawkach (160, 320 i 640 mg/dobê). Leczenie prowadzono przez 30 tygodni. Celem badania było ustalenie optymalnej dawki walsartanu w zakresie zmniejszania UAE u pacjentów z nadciënieniem tìtniczym i cukrzycí typu 2. Po 30 tygodniach nastîpiło znamienne zmniejszenie procentowe UAE o 36% w stosunku do poziomu poczïtkowego w grupie leczonej walsartanem w dawce 160 mg (95% przedział ufnoðci: 22% do 47%) i o 44% w grupie leczonej walsartanem w dawce 320 mg (95% przedział ufnoñci: 31% do 54%). Stwierdzono, òe dawka 160-320 mg walsartanu powodowała klinicznie istotne zmniejszenie UAE u pacjentów z nadciónieniem tôtniczym i cukrzycõ typu 2. Stan po öwie÷o przebytym zawale miøùnia sercowego Badanie VALIANT (ang. VALsartan In Acute myocardial iNfarcTion) było randomizowanym, kontrolowanym, miúdzynarodowym badaniem z zastosowaniem podwójnie ûlepej próby, przeprowadzonym z udziałem 14 703 pacjentów z ostrym zawałem miüýnia sercowego oraz z objawami przedmiotowymi, objawami podmiotowymi lub potwierdzeniem radiologicznym zastoinowej niewydolnoþci serca i (lub) potwierdzeniem lewokomorowej niewydolnoÿci skurczowej (objawiajcej si frakcj wyrzutow serca 40% w wentrykulografii radioizotopowej lub 35% w echokardiografii lub angiografii kontrastowej). Pacjenci w czasie od 12 godzin do 10 dni po wystpieniu objawów zawału minia sercowego byli losowo przypisywani do jednej z trzech grup terapeutycznych: walsartanu, kaptoprylu lub walsartanu w skojarzeniu z kaptoprylem. redni czas leczenia wynosił dwa lata. Pierwszorzdowym punktem ko cowym był czas do zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. Walsartan był równie skuteczny jak kaptopryl w zmniejszaniu umieralno ci z jakiejkolwiek przyczyny po zawale mi nia sercowego. Procent zgonów z jakiejkolwiek przyczyny był podobny we wszystkich grupach (walsartan: 19,9%, kaptopryl: 19,5% i walsartan + kaptopryl: 19,3%). Dodanie walsartanu do kaptoprylu nie przyniosło adnych dodatkowych korzy ci w porównaniu do podawania samego kaptoprylu. Nie stwierdzono adnych ró nic pomi dzy walsartanem a kaptoprylem w zakresie umieralno ci z jakiejkolwiek przyczyny w zale no ci od wieku, płci, rasy, leczenia podstawowego czy choroby podstawowej. Walsartan zwi kszał równie czas prze ycia i zmniejszał umieralno z powodu zaburze układu sercowo-naczyniowego oraz skracał czas hospitalizacji z powodu niewydolnoci serca, powtórnego zawału minia sercowego, resuscytacji kr !eniowej i udaru niezako"czonego #mierci$ (drugorz%dowy zło&ony punkt ko'cowy). U pacjentów leczonych po przebytym zawale mi()nia sercowego profil bezpiecze*stwa walsartanu odpowiadał przebiegowi klinicznemu. W zakresie czynno+ci nerek zaobserwowano podwojenie st,-enia kreatyniny w surowicy u 4,2% pacjentów leczonych walsartanem, u 4,8% pacjentów otrzymuj.cych leczenie skojarzone walsartanem i kaptoprylem oraz u 3,4% pacjentów leczonych kaptoprylem. Leczenie przerwano z powodu ró/nego typu zaburze0 czynno1ci nerek u 1,1% pacjentów leczonych walsartanem, u 1,3% pacjentów leczonych walsartanem i kaptoprylem oraz u 0,8% pacjentów leczonych kaptoprylem. W ramach oceny pacjentów po przebytym zawale mi23nia sercowego nale4y przeprowadzi5 ocen6 czynno7ci nerek. Nie stwierdzono ró8nic w całkowitej umieralno9ci, umieralno:ci z powodu zaburze; układu sercowo- naczyniowego oraz chorobowo<ci, podczas jednoczesnego podawania leków blokuj=cych receptory > adrenergiczne z walsartanem i kaptoprylem, podawaniem wył?cznie walsartanu lub wył@cznie kaptoprylu. NiezaleAnie od zastosowanego leku, umieralnoBC była mniejsza w grupie pacjentów leczonych lekami blokujDcymi receptory E-adrenergiczne, co potwierdza znane korzyFci ze stosowania leków blokujGcych receptory H-adrenergiczne w tej populacji pacjentów. NiewydolnoIJ serca Badanie Val-HeFT było randomizowanym, kontrolowanym, miKdzynarodowym badaniem klinicznym porównujLcym walsartan do placebo pod wzglMdem chorobowoNci i umieralnoOci u 5010 pacjentów z niewydolnoPciQ serca (62% klasa II, 36% klasa III i 2% klasa IV wg NYHA) otrzymujRcych standardowe leczenie, z frakcjS wyrzutowT lewej komory LVEF <40% i UrednicV wewnWtrznX lewej komory w czasie rozkurczu LVIDD >2,9 cm/m2. Podstawowa terapia składała siY z inhibitorów ACE (93%), leków moczopZdnych (86%), digoksyny (67%) i leków blokuj[cych receptory \-adrenergiczne (36%). ]redni okres obserwacji chorych wyniósł prawie dwa lata. ^rednia dobowa dawka produktu leczniczego Diovan w badaniu Val-HeFT wynosiła 254 mg. W badaniu oceniono dwa pierwszorz_dowe punkty ko`cowe: umieralnoab z jakiejkolwiek przyczyny (czas przecycia) oraz punkt kodcowy złoeony z umieralnofci i chorobowogci w zwihzku z niewydolnoicij serca (czas do pierwszego incydentu chorobowego) zdefiniowany jako kmierl, nagła mmiern z resuscytacjo, hospitalizacja z powodu niewydolnopci serca lub podawanie doqylne leków inotropowych lub rozszerzajrcych naczynia przez co najmniej 4 godziny bez hospitalizacji. Umieralnost z jakiejkolwiek przyczyny była podobna (p=NS) w grupie leczonej walsartanem (19,7%) i otrzymujucej placebo (19,4%). Podstawowv korzywcix było zmniejszenie o 27,5% (95% przedział ufnoyci: 17% do 37%) ryzyka dotyczzcego czasu do pierwszej hospitalizacji w zwi{zku z niewydolno|ci} serca (odpowiednio 13,9% i 18,5%). Wyniki wskazuj~ce wyszo€ placebo (zło‚ony punkt koƒcowy umieralno„ci i chorobowo ci wynosił 21,9% w grupie otrzymuj†cej placebo i 25,4% w grupie leczonej walsartanem) obserwowano u tych pacjentów, u których zastosowano leczenie skojarzone trzema lekami: inhibitorem ACE, lekiem blokuj‡cym receptory ˆ-adrenergiczne i walsartanem. Korzy‰ci w zakresie chorobowoŠci były najwi‹ksze w podgrupie pacjentów nieotrzymujŒcych inhibitora ACE (n=366). W tej podgrupie pacjentów umieralnoŽ z jakiejkolwiek przyczyny była znaczco mniejsza o 33% przy leczeniu walsartanem w porównaniu z placebo (95% przedział ufnoci: –6% do 58%) (odpowiednio 17,3% dla walsartanu i 27,1% dla placebo), a zło‘one ryzyko umieralno’ci i chorobowo“ci było mniejsze o 44% (odpowiednio 24,9% dla walsartanu i 42,5% dla placebo). W”ród pacjentów otrzymuj•cych inhibitor ACE bez leku blokuj–cego receptory —-adrenergiczne umieralno˜™ z jakiejkolwiek przyczyny była podobna (p=NS) w grupie leczonej walsartanem (21,8%) i grupie otrzymujšcej placebo (22,5%). Zło›one ryzyko umieralnoœci i chorobowoci było znaczžco mniejsze o 18,3% (95% przedział ufnoŸci: 8% do 28%) dla walsartanu w porównaniu z placebo (odpowiednio 31,0% i 36,3%). W całej populacji, która wzi ła udział w badaniu Val-HeFT, u pacjentów leczonych walsartanem stwierdzono znacz¡c¢ popraw£ wg kryteriów NYHA, a tak¤e objawów przedmiotowych i podmiotowych niewydolno¥ci serca, obejmuj¦cych duszno§¨, zm©czenie, obrzªki i szmery oddechowe, w porównaniu do pacjentów przyjmuj«cych placebo. Jako¬­ ®ycia pacjentów leczonych walsartanem była lepsza, jak wykazała w punkcie ko¯cowym zmiana w punktacji wg Minnesota Living with Heart Failure Quality of Life w stosunku do stanu pocz°tkowego, w porównaniu z placebo. Frakcja wyrzutowa w punkcie ko±cowym u pacjentów leczonych walsartanem znacz²co zwi³kszyła si´, a µrednica wewn¶trzna lewej komory w czasie rozkurczu (LVIDD) znacz·co zmalała w stosunku do stanu pocz¸tkowego w porównaniu z placebo. Inne: podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) Dwa du¹e randomizowane, kontrolowane badania kliniczne ONTARGET (ang. ONgoing Telmistartan Alone and in combination with Ramipril Global Endpoint Trial) i VA NEPHRON-D (ang. The Veterans Affairs Nefropathy in Diabetes) badały jednoczesne zastosowanie inhibitora ACE z lekami z grupy ARB. Badanie ONTARGET było przeprowadzone z udziałem pacjentów z chorobami układu sercowo- naczyniowego, chorobami naczyº mózgowych w wywiadzie lub cukrzyc» typu 2 z towarzysz¼cymi, udowodnionymi uszkodzeniami narz½dów docelowych. Badanie VA NEPHRON-D było przeprowadzone z udziałem pacjentów z cukrzyc¾ typu 2 oraz z nefropati¿ cukrzycowÀ. Badania te wykazały brak istotnego korzystnego wpływu na parametry nerkowe i (lub) wyniki w zakresie chorobowoÁci oraz ÂmiertelnoÃci sercowo-naczyniowej, podczas gdy zaobserwowano zwiÄkszone ryzyko hiperkaliemii, ostrego uszkodzenia nerek i (lub) niedociÅnienia, w porównaniu z monoterapiÆ. Ze wzglÇdu na podobieÈstwa w zakresie właÉciwoÊci farmakodynamicznych tych leków, przytoczone wyniki równieË majÌ znaczenie w przypadku innych inhibitorów ACE oraz leków z grupy ARB. Dlatego teÍ u pacjentów z nefropatiÎ cukrzycowÏ nie naleÐy jednoczeÑnie stosowaÒ inhibitorów ACE oraz leków z grupy ARB (patrz punkt 4.4). Badanie ALTITUDE (ang. Aliskiren Trial in Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and Renal Disease Endpoints) było zaprojektowane w celu zbadania korzyÓci z dodania aliskirenu do standardowego leczenia inhibitorem ACE lub leku z grupy ARB u pacjentów z cukrzycÔ typu 2 i przewlekłÕ chorobÖ nerek oraz/lub z chorob× układu sercowo-naczyniowego. Badanie zostało przedwczeØnie przerwane z powodu zwiÙkszonego ryzyka działaÚ niepoÛÜdanych. Zgony sercowo- naczyniowe i udary mózgu wystÝpowały czÞßciej w grupie otrzymujàcej aliskiren w porównaniu do grupy placebo. W grupie otrzymujácej aliskiren odnotowano równieâ czãstsze wystäpowanie zdarzeå niepoæçdanych, w tym cièékich zdarzeê niepoëìdanych (hiperkaliemia, niedociínienie i niewydolnoîï nerek) nið w grupie placebo. Dzieci i młodzieñ Nadciònienie tótnicze Działanie przeciwnadciônieniowe walsartanu oceniano w czterech randomizowanych, podwójnie zaõlepionych badaniach klinicznych z udziałem 561 pacjentów pediatrycznych w wieku od 6 do mniej niö 18 lat oraz u 165 dzieci w wieku od 1 do 6 lat. Do najcz÷stszych chorób współistniejøcych o potencjalnym wpływie na wystùpowanie nadciúnienia tûtniczego u uczestników badania naleüały zaburzenia nerek i układu moczowego oraz otyłoýþ. Doÿwiadczenie kliniczne u dzieci w wieku ponizej 6 lat Przeprowadzono trzy badania kliniczne z udziałem 291 pacjentów w wieku od 1 roku do 5 lat. Do bada nie włczono dzieci w wieku poniej 1 roku. W pierwszym badaniu z udziałem 90 pacjentów nie wykazano odpowiedzi na podan dawk leku, ale w drugim z udziałem 75 pacjentów wysze dawki walsartanu prowadziły do wikszego obnienia cinienia t tniczego. Trzecie badanie było 6-tygodniowym, randomizowanym badaniem prowadzonym metod podwójnie lepej próby w celu oceny odpowiedzi na dawk walsartanu u 126 dzieci z nadci nieniem t tniczym w wieku od 1 roku do 5 lat, z PChN lub bez PChN, które losowo przydzielono do grupy otrzymuj cej 0,25 mg/kg mc. lub 4 mg/kg mc. badanego leku. W punkcie ko cowym spadek redniego skurczowego ci nienia krwi/ redniego rozkurczowego ci nienia krwi podczas leczenia walsartanem w dawce 4,0 mg/kg mc. i 0,25 mg/kg mc. wynosił odpowiednio 8,5/6,8 mmHg i 4,1/0,3 mmHg; (p=0,0157/p<0,0001). Równie w podgrupie z PChN zaobserwowano spadek redniego skurczowego ci nienia krwi/ redniego rozkurczowego ci nienia krwi podczas leczenia walsartanem w dawce 4,0 mg/kg mc. i 0,25 mg/kg mc. (odpowiednio 9,2/6,5 mmHg i 1,2/+1,3 mmHg). Europejska Agencja Leków uchyliła obowizek przedstawienia wyników bada z produktem leczniczym Diovan we wszystkich podgrupach pacjentów pediatrycznych z niewydolnoci serca oraz z niewydolnoci serca po wie!o przebytym zawale mi"#nia sercowego. Patrz punkt 4.2, informacja dotycz$ca stosowania leku u pacjentów pediatrycznych.
Przedawkowanie
Przedawkowanie produktu leczniczego Diovan moMe spowodowaN znaczne niedociOnienie tPtnicze, co moQe doprowadziR do obniSonego poziomu TwiadomoUci, zapaVci krWXeniowej i (lub) wstrzYsu. PostZpowanie po przedawkowaniu zale[y od czasu przyj\cia produktu leczniczego i rodzaju oraz ci]^ko_ci objawów, najistotniejsze jest ustabilizowanie kr`aenia. W przypadku wystbpienia niedocicnienia tdtniczego pacjenta naleey ułofyg w pozycji na plecach i skorygowah objitojk krwi krlmncej. Zastosowanie hemodializy w celu usuniocia walsartanu z krpqenia jest mało skuteczne.
Ulotka
Pobierz
Dostępne w opakowaniach:
    Pytania dotyczące leku:

    Co wchodzi w skład leku Diovan?

    Kada tabletka powlekana zawiera 80 mg walsartanu (Valsartanum). Kada tabletka powlekana zawiera 160 mg walsartanu (Valsartanum). Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

    Jakie są wskazania do stosowania leku Diovan?

    Nadci nienie t tnicze Leczenie samoistnego nadci nienia t tniczego u dorosłych pacjentów oraz u dzieci i młodzie y w wieku od 6 do poni ej 18 lat. Stan po wie o przebytym zawale mi nia sercowego Leczenie dorosłych pacjentów w stabilnym stanie klinicznym z objawow niewydolnoci serca lub bezobjawow niewydolnoci skurczow lewej komory po !wie"o przebytym (12 godzin do 10 dni) zawale mi#$nia sercowego (patrz punkty 4.4 i 5.1). Niewydolno%& serca Leczenie dorosłych pacjentów z objawow' niewydolno(ci) serca, w przypadku braku tolerancji inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) lub u pacjentów nietoleruj*cych beta blokerów jako terapia wspomagaj+ca leczenie inhibitorami konwertazy angiotensyny (ACE), wówczas, gdy nie mo,na zastosowa- antagonistów receptora mineralokortykoidowego (patrz punkty 4.2, 4.4, 4.5 i 5.1).

    Jak często zażywać lek Diovan?

    Nadci.nienie t/tnicze Zalecana dawka pocz0tkowa produktu leczniczego Diovan to 80 mg raz na dob1. Działanie przeciwnadci2nieniowe jest wyra3nie zauwa4alne w ci5gu 2 tygodni, a maksymalny efekt osi6gany jest w ci7gu 4 tygodni. W przypadku niektórych pacjentów, u których nie uzyska si8 odpowiedniej kontroli ci9nienia t:tniczego, dawk; mo<na zwi=kszy> do 160 mg, a maksymalnie do 320 mg. Produkt leczniczy Diovan mo?e by@ stosowany jednoczeAnie z innymi lekami przeciwnadciBnieniowymi (patrz punkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1). Dodatkowe zastosowanie leku moczopCdnego, takiego jak hydrochlorotiazyd, powoduje wiDksze obniEenie ciFnienia tGtniczego u tych pacjentów. Stan po HwieIo przebytym zawale miJKnia sercowego U pacjentów w stabilnym stanie klinicznym leczenie moLe byM rozpoczNte juO po 12 godzinach od rozpoznania zawału miPQnia sercowego. Po zastosowaniu dawki poczRtkowej 20 mg dwa razy na dobS, przez nastTpnych kilka tygodni naleUy stopniowo zwiVkszaW dawkX walsartanu do 40 mg, 80 mg i 160 mg, dwa razy na dobY. DawkZ pocz[tkow\ zapewnia podzielna tabletka 40 mg. Maksymaln] dawk^ docelow_ jest 160 mg podawane dwa razy na dob`. Zwykle zaleca sia, aby po rozpoczbciu leczenia pacjenci przez 2 tygodnie otrzymywali dawkc 80 mg dwa razy na dobd, a maksymalne dawkf docelowg 160 mg podawanh dwa razy na dobi nalejy wprowadzik w cilgu 3 miesimcy, w zalennooci od tolerancji leku przez pacjenta. Jepli wystqpi objawowe niedocirnienie tstnicze lub zaburzenie czynnotci nerek, naleuy rozwavyw zmniejszenie dawki. Walsartan mox e byy stosowany u pacjentów przyjmuj z cych inne leki stosowane w leczeniu zawału mi{|nia sercowego, takie jak leki trombolityczne, kwas acetylosalicylowy, leki blokuj}ce receptory ~-adrenergiczne, statyny i leki moczopdne. Nie zaleca si€ jednoczesnego stosowania z inhibitorami ACE (patrz punkty 4.4 i 5.1). Ocena stanu pacjenta po przebytym zawale mi‚nia sercowego powinna zawsze uwzglƒdnia„ ocen czynno†ci nerek. Niewydolno‡ˆ serca Zalecana dawka pocz‰tkowa produktu leczniczego Diovan to 40 mg dwa razy na dobŠ. Zwi‹kszanie dawki kolejno do 80 mg i 160 mg podawanych dwa razy na dobŒ powinno by przeprowadzane w odstŽpach co najmniej dwutygodniowych, do uzyskania najwikszej dawki tolerowanej przez pacjenta. W przypadku jednoczesnego stosowania leku moczopdnego nale‘y rozwa’y“ zmniejszenie jego dawki. Maksymalna dawka dobowa zastosowana w badaniach klinicznych wynosiła 320 mg walsartanu w dawkach podzielonych. Walsartan mo”e by• stosowany u pacjentów przyjmuj–cych inne leki stosowane w leczeniu niewydolno—ci serca. Jednak˜e, trójskładnikowe poł™czenie inhibitora ACE, walsartanu z beta- adrenolitykiem lub lekiem moczopšdnym oszcz›dzajœcym potas nie jest zalecane (patrz punkty 4.4 i 5.1). Ocena pacjentów z niewydolnociž serca powinna zawsze uwzglŸdnia ocen¡ czynno¢ci nerek. Dodatkowe informacje dotycz£ce szczególnych populacji Stosowanie u osób w podeszłym wieku Nie ma konieczno¤ci zmiany dawkowania u osób w podeszłym wieku. Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynno¥ci nerek Nie ma konieczno¦ci dostosowania dawki u dorosłych pacjentów z klirensem kreatyniny >10 ml/min (patrz punkty 4.4 i 5.2). Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynno§ci w¨troby Stosowanie produktu leczniczego Diovan jest przeciwwskazane u pacjentów z ci©ªkimi zaburzeniami czynno«ci w¬troby, ­ółciow® marsko¯ci° w±troby oraz u pacjentów z cholestaz² (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.2). U pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynno³ci w´troby bez cholestazy nie naleµy stosowa¶ dawek wi·kszych ni¸ 80 mg walsartanu na dob¹. Nadciºnienie t»tnicze u dzieci i młodzie¼y W przypadku dzieci i młodzie½y, które nie mog¾ połyka¿ tabletek, zaleca siÀ stosowanie roztworu doustnego Diovan. Ekspozycja ustrojowa i maksymalne stÁÂenie walsartanu w osoczu sà około 1,7- i 2,2-krotnie wyÄsze w przypadku roztworu w porównaniu do tabletek. NadciÅnienie tÆtnicze u dzieci i młodzieÇy Dzieci i młodzieÈ w wieku od 6 do poniÉej 18 lat Dawka poczÊtkowa produktu leczniczego Diovan w tabletkach wynosi 40 mg raz na dobË u dzieci i młodzieÌy o masie ciała poniÍej 35 kg oraz 80 mg raz na dobÎ u dzieci i młodzieÏy o masie ciała wynoszÐcej 35 kg i powyÑej. DawkÒ naleÓy dostosowaÔ w zaleÕnoÖci od uzyskanego działania przeciwnadci×nieniowego oraz tolerancji produktu. W poniØszej tabeli podano maksymalne dawki oceniane w badaniach klinicznych. Dawki wiÙksze od wymienionych nie były oceniane w badaniach klinicznych i z tego wzglÚdu nie sÛ zalecane. Masa ciała Maksymalna dawka leku w tabletkach oceniana w badaniach klinicznych Ü18 kg do <35 kg 80 mg Ý35 kg do <80 kg 160 mg Þ80 kg do ß160 kg 320 mg W przypadku dzieci, które rozpoczàły juá przyjmowanie walsartanu przed ukoâczeniem szóstego roku ãycia, naleäy zapoznaå siæ z dawkowaniem roztworu doustnego Diovan (dzieci w wieku od 1 roku do <6 lat). Dzieci w wieku poniçej 6 lat W przypadku dzieci w wieku od 1 roku do 5 lat oraz pacjentów majècych trudnoéci z połykaniem tabletek zaleca siê stosowanie produktu leczniczego Diovan w postaci roztworu doustnego. Dostëpne dane przedstawiono w punktach 4.8, 5.1 i 5.2. Nie okreìlono bezpieczeístwa stosowania ani skutecznoîci produktu leczniczego Diovan u dzieci w wieku poniïej 1 roku. Zamiana produktu leczniczego Diovan w postaci roztworu doustnego na Diovan w postaci tabletek Jeðeli zamiana produktu leczniczego Diovan w postaci roztworu doustnego na Diovan w postaci tabletek zostanie uznana za klinicznie niezbñdnò, poczótkowo naleôy podawaõ tö sam÷ dawkø w przeliczeniu na miligramy. Nastùpnie naleúy monitorowaû ciünienie týtnicze, z uwzglþdnieniem moÿliwoci stosowania zbyt niskiej dawki, a dawk naley dostosowa w zale noci od uzyskanego działania przeciwnadcinieniowego oraz tolerancji produktu. Stosowanie u dzieci i młodziey w wieku od 6 do poniej 18 lat z zaburzeniami czynno ci nerek Nie badano stosowania produktu leczniczego u dzieci i młodzie y z klirensem kreatyniny <30 ml/min oraz tych, u których stosowana jest dializoterapia, dlatego w tej grupie pacjentów nie zaleca si stosowania walsartanu. Nie ma konieczno ci dostosowania dawki u dzieci i młodzie y z klirensem kreatyniny wi kszym ni 30 ml/min. Nale y ci le kontrolowa czynno nerek oraz st enie potasu w surowicy (patrz punkty 4.4 i 5.2). Stosowanie u dzieci i młodzie y w wieku od 6 do poni ej 18 lat z zaburzeniami czynnoci wtroby Podobnie jak u dorosłych pacjentów, produkt leczniczy Diovan jest przeciwwskazany do stosowania u pacjentów z cikimi zaburzeniami czynnoci wtroby, ółciow! marsko"ci# w$troby oraz u pacjentów z cholestaz% (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.2). Do&wiadczenie kliniczne dotycz'ce podawania produktu leczniczego Diovan dzieciom i młodzie(y z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynno)ci w*troby jest ograniczone. U tych pacjentów dawka walsartanu nie mo+e by, wi-ksza ni. 80 mg. Niewydolno/0 serca i stan po 1wie2ym zawale mi34nia sercowego u dzieci i młodzie5y Produkt leczniczy Diovan nie jest zalecany w leczeniu niewydolno6ci serca lub 7wie8ego zawału mi9:nia sercowego u dzieci i młodzie;y w wieku poni<ej 18 lat ze wzgl=du na brak danych dotycz>cych bezpiecze?stwa stosowania i skuteczno@ci. Sposób podania Produkt leczniczy Diovan moAe byB przyjmowany niezaleCnie od posiłków i powinien byD przyjmowany wraz z wodE.

    Kiedy nie przyjmować leku Diovan?

    - NadwraFliwoGH na substancjI czynnJ lub na którKkolwiek substancjL pomocniczM; (patrz punkt 6.1). - CiNOkie zaburzenia czynnoPci wQtroby, marskoRS Tółciowa wUtroby i cholestaza. - Drugi i trzeci trymestr ciVWy (patrz punkty 4.4 i 4.6). - Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Diovan z produktami zawierajXcymi aliskiren u pacjentów z cukrzycY lub zaburzeniem czynnoZci nerek (współczynnik filtracji kł[buszkowej, GFR < 60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).

    Kiedy nie powinno się stosować leku Diovan?

    - NadwraFliwoGH na substancjI czynnJ lub na którKkolwiek substancjL pomocniczM; (patrz punkt 6.1). - CiNOkie zaburzenia czynnoPci wQtroby, marskoRS Tółciowa wUtroby i cholestaza. - Drugi i trzeci trymestr ciVWy (patrz punkty 4.4 i 4.6). - Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Diovan z produktami zawierajXcymi aliskiren u pacjentów z cukrzycY lub zaburzeniem czynnoZci nerek (współczynnik filtracji kł[buszkowej, GFR < 60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).

    Jakie są działania niepożądane leku Diovan?

    W kontrolowanych badaniach klinicznych z udziałem dorosłych pacjentów z nadci¥nieniem t¦tniczym ogólna cz§sto¨© wystªpowania działa« niepo¬­danych w grupie leczonej walsartanem była porównywalna z cz®sto¯ci° wyst±puj²c³ w grupie otrzymuj´cej placebo i odpowiadała jego właµciwo¶ciom farmakologicznym. Wydaje si·, ¸e cz¹stoº» wyst¼powania działa½ niepo¾¿danych nie była zwiÀzana z dawkÁ ani czasem trwania leczenia; nie wykazano równie zwiÃzku z płciÄ, wiekiem lub rasÅ pacjentów. Działania niepoÆÇdane zgłaszane w trakcie badaÈ klinicznych, po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu i z badaÉ laboratoryjnych sÊ wymienione w tabeli poniËej zgodnie z klasyfikacjÌ układów i narzÍdów. Działania niepoÎÏdane Działania niepoÐÑdane zostały sklasyfikowane według czÒstoÓci ich wystÔpowania (najczÕstsze działania wymieniono w pierwszej kolejnoÖci) w nast×pujØcy sposób: bardzo czÙsto (Ú1/10), czÛsto (Ü1/100 do <1/10), niezbyt czÝsto (Þ1/1000 do <1/100), rzadko (ß1/10 000 do <1/1000), bardzo rzadko (<1/10 000), nieznana (na podstawie dostàpnych danych nie moána ustaliâ czãstoäci). W obråbie kaædej grupy o okreçlonej czèstoéci wystêpowania działania niepoëìdane sí wymienione zgodnie ze zmniejszajîcym siï nasileniem. Dla wszystkich działað niepoñòdanych zgłoszonych po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu i w badaniach laboratoryjnych nie jest moóliwe ustalenie czôstoõci ich wystöpowania, dlatego wymienione s÷ z okreøleniem czùstoúci jako „nieznana”. − Nadciûnienie tütnicze Zaburzenia krwi i układu chłonnego Nieznana Zmniejszenie stýþenia hemoglobiny, zmniejszenie hematokrytu, neutropenia, małopłytkowoÿ Zaburzenia układu immunologicznego Nieznana Nadwraliwo , w tym choroba posurowicza Zaburzenia metabolizmu i odywiania Nieznana Zwikszenie stenia potasu w surowicy, hiponatremia Zaburzenia ucha i błdnika Niezbyt cz sto Zawroty głowy pochodzenia bł dnikowego Zaburzenia naczyniowe Nieznana Zapalenie naczy Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i ródpiersia Niezbyt cz sto Kaszel Zaburzenia oł dka i jelit Niezbyt cz sto Bóle brzucha Zaburzenia w troby i dróg ółciowych Nieznana Zwi kszenie aktywno ci enzymów w trobowych, zwi kszenie st enia bilirubiny w surowicy Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Nieznana Obrz k naczynioruchowy, pcherzowe zapalenie skóry, wysypka, wid Zaburzenia miniowo-szkieletowe i tkanki łcznej Nieznana Bóle mi !ni Zaburzenia nerek i dróg moczowych Nieznana Niewydolno"# i zaburzenia czynno$ci nerek, zwi%kszenie st&'enia kreatyniny w surowicy Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt cz(sto Uczucie zm)czenia Dzieci i młodzie* Nadci+nienie t,tnicze Działanie przeciwnadci-nieniowe walsartanu oceniano w dwóch randomizowanych, podwójnie za.lepionych badaniach klinicznych (dla których wydłu/ono czas trwania badania lub przeprowadzono badanie przedłu0one) i w jednym badaniu otwartym. W badaniach tych uczestniczyło 711 pacjentów pediatrycznych w wieku od 6 do mniej ni1 18 lat z przewlekł2 chorob3 nerek (PChN) lub bez, z czego 560 pacjentów otrzymywało walsartan. Za wyj4tkiem pojedynczych zaburze5 6oł7dka i jelit (takich jak bóle brzucha, nudno8ci, wymioty) oraz zawrotów głowy, nie stwierdzono istotnych ró9nic w odniesieniu do rodzaju, cz:sto;ci i nasilenia działa< niepo=>danych pomi?dzy profilem bezpiecze@stwa w populacji pacjentów pediatrycznych w wieku od 6 do mniej niA 18 lat, a wczeBniej zgłaszanym profilem bezpieczeCstwa u pacjentów dorosłych. Ocena funkcji neuropoznawczych oraz rozwoju pacjentów pediatrycznych w wieku od 6 do 16 lat wykazała, De trwajEce do jednego roku leczenie produktem leczniczym Diovan nie miało całoFciowego, istotnego klinicznie, niekorzystnego wpływu na te funkcje. W podwójnie zaGlepionym, randomizowanym badaniu z udziałem 90 dzieci w wieku 1-6 lat, kontynuowanym jako 12-miesiHczne przedłuIone badanie otwarte odnotowano dwa zgony i pojedyncze przypadki znacznego zwiJkszenia aktywnoKci transaminaz wLtrobowych. Zdarzenia te wystMpiły w populacji pacjentów z istotnymi współistniejNcymi chorobami. ZwiOzek przyczynowy z leczeniem produktem leczniczym Diovan nie został ustalony. W drugim badaniu, do którego włPczono 75 dzieci w wieku 1-6 lat nie odnotowano Qadnych przypadków znacznego zwiRkszenia aktywnoSci transaminaz wTtrobowych ani zgonów zwiUzanych z leczeniem walsartanem. U dzieci i młodzieVy w wieku od 6 do mniej niW 18 lat ze współistniejXcY przewlekłZ chorob[ nerek cz\]ciej obserwowano hiperkaliemi^. Przeprowadzono zbiorcz_ analiz` z udziałem 560 pacjentów pediatrycznych (w wieku 6-17 lat) z nadcianieniem otrzymujbcych walsartan w monoterapii [n=483] lub leczenie skojarzone lekami przeciwnadcicnieniowymi obejmujdcymi walsartan [n=77]. U 85 spoeród 560 pacjentów (15,2%) wystfpowała przewlekła choroba nerek (PChN) (poczgtkowa wartohi GFR <90 ml/min/1,73m2 pc.). Łjcznie 45 (8,0%) pacjentów przerwało udział w badaniu z powodu zdarzek niepolmdanych. Działania nieponodane wystppiły ogółem u 111 (19,8%) pacjentów, a najczqstszymi z nich był ból głowy (5,4%), zawroty głowy (2,3%) i hiperkaliemia (2,3%). U pacjentów z PChN najczrstszymi działaniami niepostdanymi były: hiperkaliemia (12,9%), ból głowy (7,1%), zwiukszenie stvwenia kreatyniny we krwi (5,9%) i hipotensja (4,7%). U pacjentów bez PChN najczxstszymi działaniami niepoyzdanymi były: ból głowy (5,1%) i zawroty głowy (2,7%). Działania niepo{|dane obserwowano cz}~ciej u pacjentów otrzymujcych walsartan w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadci€nieniowymi ni u pacjentów otrzymuj‚cych sam walsartan. Przeciwnadciƒnieniowe działanie walsartanu u dzieci w wieku od 1 roku do poni„ej 6 lat zostało ocenione w trzech randomizowanych badaniach klinicznych, prowadzonych metod podwójnie †lepej próby (po ka‡dym z nich prowadzono badanie przedłuˆaj‰ce). W pierwszym badaniu z udziałem 90 dzieci w wieku od 1 roku do poniŠej 6 lat stwierdzono dwa zgony oraz pojedyncze przypadki znacznego zwi‹kszenia aktywnoŒci aminotransferaz wtrobowych. Zdarzenia te wystŽpiły w populacji pacjentów z istotnymi chorobami współistniejcymi. Nie ustalono zwizku przyczynowego ze stosowaniem produktu leczniczego Diovan. W pozostałych dwóch badaniach, w których randomizacji poddano 202 dzieci w wieku od 1 roku do poni‘ej 6 lat, nie odnotowano znacznego zwi’kszenia aktywno“ci transaminaz w”trobowych ani zgonów podczas leczenia walsartanem. W ł•cznej analizie dwóch kolejnych bada– z udziałem 202 dzieci z nadci—nieniem t˜tniczym (w wieku od 1 roku do poni™ej 6 lat) wszyscy pacjenci otrzymywali walsartan w monoterapii w okresach leczenia metodš podwójnie ›lepej próby (z wyłœczeniem okresu odstawienia placebo). Sporód nich 186 dzieci brało nastžpnie udział w badaniu przedłuŸaj cym lub okresie leczenia prowadzonym metod¡ próby otwartej. U 33 (16,3%) z 202 pacjentów stwierdzono PChN (wyj¢ciowy eGFR <90 ml/min). W okresie leczenia metod£ podwójnie ¤lepej próby dwóch (1%) pacjentów przerwało leczenie z powodu wyst¥pienia zdarzenia niepo¦§danego. Z kolei w okresie leczenia prowadzonym metod¨ próby otwartej lub w trakcie badania przedłu©ajªcego czterech pacjentów (2,1%) przerwało leczenie z powodu wyst«pienia zdarzenia niepo¬­danego. W okresie leczenia metod® podwójnie ¯lepej próby u 13 (7,0%) pacjentów wyst°piło co najmniej jedno niepo±²dane działanie leku. Do najcz³´ciej wystµpuj¶cych niepo·¸danych działa¹ leku naleºały wymioty n=3 (1,6%) i biegunka n=2 (1,1%). W grupie pacjentów z PChN stwierdzono jedno działanie niepo»¼dane leku (biegunka). W okresie leczenia metod½ próby otwartej u 5,4% (10/186) pacjentów wyst¾piło co najmniej jedno niepo¿Àdane działanie leku. NajczÁÂciej wystÃpujÄcym działaniem niepoÅÆdanym leku był spadek apetytu, który zgłasiło dwoje (1,1%) pacjentów. W okresie leczenia metodÇ podwójnie Èlepej próby i próby otwartej stwierdzono hiperkaliemiÉ u jednego pacjenta w kaÊdym z nich. Nie stwierdzono niedociËnienia ani zawrotów głowy w okresie leczenia prowadzonym metodÌ podwójnie Ílepej próby i próby otwartej. HiperkaliemiÎ czÏÐciej obserwowano u dzieci i młodzieÑy w wieku od 1 roku do poniÒej 18 lat ze współistniejÓcÔ przewlekłÕ chorobÖ nerek (PChN). Ryzyko wyst×pienia hiperkaliemii moØe byÙ wyÚsze u dzieci w wieku od 1 roku do 5 lat w porównaniu z dzieÛmi w wieku od 6 do ponizej 18 lat. Profil bezpieczeÜstwa obserwowany w kontrolowanych badaniach klinicznych u dorosłych pacjentów w stanie po zawale miÝÞnia sercowego i (lub) z niewydolnoßcià serca róáni siâ od ogólnego profilu bezpieczeãstwa stwierdzanego u pacjentów z nadciänieniem tåtniczym. Moæe byç to zwièzane z pierwotné chorobê pacjenta. Działania niepoëìdane, które wystípiły u dorosłych pacjentów w stanie po zawale miîïnia sercowego i (lub) z niewydolnoðciñ serca, sò wymienione ponióej: − Stan po zawale miôõnia sercowego i (lub) niewydolnoö÷ serca (badane wyłøcznie u dorosłych pacjentów) Zaburzenia krwi i układu chłonnego Nieznana Małopłytkowoùú Zaburzenia układu immunologicznego Nieznana Nadwraûliwoüý, w tym choroba posurowicza Zaburzenia metabolizmu i odþywiania Niezbyt czÿsto Hiperkaliemia Nieznana Zwikszenie st enia potasu w surowicy, hiponatremia Zaburzenia układu nerwowego Czsto Zawroty głowy, zawroty głowy zwizane z pozycj ciała Niezbyt czsto Omdlenie, bóle głowy Zaburzenia ucha i błdnika Niezbyt czsto Zawroty głowy pochodzenia bł dnikowego Zaburzenia serca Niezbyt cz sto Niewydolno serca Zaburzenia naczyniowe Cz sto Niedoci nienie t tnicze, niedoci nienie ortostatyczne Nieznana Zapalenie naczy Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i ródpiersia Niezbyt cz sto Kaszel Zaburzenia oł dka i jelit Niezbyt cz sto Nudno ci, biegunka Zaburzenia w troby i dróg ółciowych Nieznana Zwikszenie aktywnoci enzymów wtrobowych Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Niezbyt czsto Obrzk naczynioruchowy Nieznana Pcherzowe zapalenie skóry, wysypka, wi!d Zaburzenia mi"#niowo-szkieletowe i tkanki ł$cznej Nieznana Bóle mi%&ni Zaburzenia nerek i dróg moczowych Cz'sto Niewydolno() i zaburzenia czynno*ci nerek Niezbyt cz+sto Ostra niewydolno,- nerek, zwi.kszenie st/0enia kreatyniny w surowicy Nieznana Zwi1kszenie st23enia azotu mocznikowego we krwi Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt cz4sto Osłabienie, uczucie zm5czenia Zgłaszanie podejrzewanych działa6 niepo78danych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działa9 niepo:;danych. Umo<liwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzy=ci do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby nale>?ce do fachowego personelu medycznego powinny zgłasza@ wszelkie podejrzewane działania niepoABdane za poCrednictwem Departamentu Monitorowania NiepoDEdanych DziałaF Produktów Leczniczych UrzGdu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C 02-222 Warszawa tel.: + 48 22 49-21-301 faks: + 48 22 49-21-309 e-mail: ndl@urpl.gov.pl Działania niepoHIdane moJna zgłaszaK równieL podmiotowi odpowiedzialnemu.

    Czy lek Diovan wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów?

    Nie przeprowadzono bada• nad wpływem produktu leczniczego na zdolno–— prowadzenia pojazdów mechanicznych. W trakcie prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urz˜dze™ mechanicznych w ruchu nalešy wzi›œ pod uwag možliwoŸ sporadycznego wyst¡powania zawrotów głowy lub uczucia zm¢czenia.

    Czy przyjmując Diovan mogę prowadzić auto?

    Nie przeprowadzono bada• nad wpływem produktu leczniczego na zdolno–— prowadzenia pojazdów mechanicznych. W trakcie prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urz˜dze™ mechanicznych w ruchu nalešy wzi›œ pod uwag možliwoŸ sporadycznego wyst¡powania zawrotów głowy lub uczucia zm¢czenia.

    Czy Diovan mogę przyjmować w ciąży?

    Nie zaleca siF stosowania leków z grupy antagonistów receptora angiotensyny II (ARB) w trakcie pierwszego trymestru ciGHy (patrz punkt 4.4). Stosowanie leków ARB jest przeciwwskazane w trakcie drugiego i trzeciego trymestru ciIJy (patrz punkty 4.3 i 4.4). Dane epidemiologiczne dotyczKce ryzyka teratogennoLci po podaniu inhibitorów ACE w trakcie pierwszego trymestru ciMNy nie sO jednoznaczne, jednak nie moPna wykluczyQ niewielkiego zwiRkszenia ryzyka. Brak jest danych z kontrolowanych badaS epidemiologicznych dotyczTcych ryzyka zwiUzanego ze stosowaniem AIIRA, niemniej takie ryzyko moVe istnieW dla tej klasy leków. JeXli dalsze leczenie AIIRA nie jest nieodzowne, u pacjentek planujYcych ciZ[\ nale]y zastosowa^ alternatywne leczenie przeciwnadci_nieniowe o ustalonym profilu bezpiecze`stwa stosowania w trakcie ciaby. W przypadku stwierdzenia cicdy leczenie AIIRA naleey natychmiast przerwaf i, jegli to włahciwe, rozpoczij alternatywne leczenie. Stwierdzono, ke przyjmowanie AIIRA w drugim i trzecim trymestrze cilmy powoduje działanie fetotoksyczne (pogorszenie czynnonci nerek, małowodzie, opóonienie kostnienia czaszki) oraz toksyczne u noworodków (niewydolnopq nerek, hipotonia, hiperkaliemia) – patrz równier punkt 5.3 „Przedkliniczne dane o bezpieczesstwie”. W razie ekspozycji na AIIRA pocztwszy od drugiego trymestru ciuvy zaleca siw kontrolne badania ultrasonograficzne czynnoxci nerek i rozwoju czaszki płodu. Niemowlyta, których matki stosowały AIIRA, nalezy obj{| }cisł~ obserwacj w kierunku hipotonii (patrz równie€ punkty 4.3 i 4.4). Karmienie piersi Z uwagi na brak informacji dotycz‚cych stosowania walsartanu w trakcie karmienia piersiƒ, nie zaleca si„ produktu leczniczego Diovan i zaleca si zastosowanie leków o lepiej ustalonym profilu bezpiecze†stwa w okresie karmienia piersi‡, szczególnie podczas karmienia noworodków lub wczeˆniaków. Płodno‰Š Walsartan nie wpływał niekorzystnie na sprawno‹Œ reprodukcyjn samców i samic szczura po podaniu doustnym dawek do 200 mg/kg mc./dobŽ. Dawka ta stanowi 6-krotno maksymalnej dawki zalecanej do stosowania u ludzi, podanej w mg/m2 pc. (obliczenia zakładaj‘ podanie doustne dawki 320 mg/dob’ pacjentowi o masie ciała 60 kg).

    Czy Diovan jest bezpieczny w czasie karmienia?

    Nie zaleca siF stosowania leków z grupy antagonistów receptora angiotensyny II (ARB) w trakcie pierwszego trymestru ciGHy (patrz punkt 4.4). Stosowanie leków ARB jest przeciwwskazane w trakcie drugiego i trzeciego trymestru ciIJy (patrz punkty 4.3 i 4.4). Dane epidemiologiczne dotyczKce ryzyka teratogennoLci po podaniu inhibitorów ACE w trakcie pierwszego trymestru ciMNy nie sO jednoznaczne, jednak nie moPna wykluczyQ niewielkiego zwiRkszenia ryzyka. Brak jest danych z kontrolowanych badaS epidemiologicznych dotyczTcych ryzyka zwiUzanego ze stosowaniem AIIRA, niemniej takie ryzyko moVe istnieW dla tej klasy leków. JeXli dalsze leczenie AIIRA nie jest nieodzowne, u pacjentek planujYcych ciZ[\ nale]y zastosowa^ alternatywne leczenie przeciwnadci_nieniowe o ustalonym profilu bezpiecze`stwa stosowania w trakcie ciaby. W przypadku stwierdzenia cicdy leczenie AIIRA naleey natychmiast przerwaf i, jegli to włahciwe, rozpoczij alternatywne leczenie. Stwierdzono, ke przyjmowanie AIIRA w drugim i trzecim trymestrze cilmy powoduje działanie fetotoksyczne (pogorszenie czynnonci nerek, małowodzie, opóonienie kostnienia czaszki) oraz toksyczne u noworodków (niewydolnopq nerek, hipotonia, hiperkaliemia) – patrz równier punkt 5.3 „Przedkliniczne dane o bezpieczesstwie”. W razie ekspozycji na AIIRA pocztwszy od drugiego trymestru ciuvy zaleca siw kontrolne badania ultrasonograficzne czynnoxci nerek i rozwoju czaszki płodu. Niemowlyta, których matki stosowały AIIRA, nalezy obj{| }cisł~ obserwacj w kierunku hipotonii (patrz równie€ punkty 4.3 i 4.4). Karmienie piersi Z uwagi na brak informacji dotycz‚cych stosowania walsartanu w trakcie karmienia piersiƒ, nie zaleca si„ produktu leczniczego Diovan i zaleca si zastosowanie leków o lepiej ustalonym profilu bezpiecze†stwa w okresie karmienia piersi‡, szczególnie podczas karmienia noworodków lub wczeˆniaków. Płodno‰Š Walsartan nie wpływał niekorzystnie na sprawno‹Œ reprodukcyjn samców i samic szczura po podaniu doustnym dawek do 200 mg/kg mc./dobŽ. Dawka ta stanowi 6-krotno maksymalnej dawki zalecanej do stosowania u ludzi, podanej w mg/m2 pc. (obliczenia zakładaj‘ podanie doustne dawki 320 mg/dob’ pacjentowi o masie ciała 60 kg).

    Czy Diovan wpływa na płodność?

    Nie zaleca siF stosowania leków z grupy antagonistów receptora angiotensyny II (ARB) w trakcie pierwszego trymestru ciGHy (patrz punkt 4.4). Stosowanie leków ARB jest przeciwwskazane w trakcie drugiego i trzeciego trymestru ciIJy (patrz punkty 4.3 i 4.4). Dane epidemiologiczne dotyczKce ryzyka teratogennoLci po podaniu inhibitorów ACE w trakcie pierwszego trymestru ciMNy nie sO jednoznaczne, jednak nie moPna wykluczyQ niewielkiego zwiRkszenia ryzyka. Brak jest danych z kontrolowanych badaS epidemiologicznych dotyczTcych ryzyka zwiUzanego ze stosowaniem AIIRA, niemniej takie ryzyko moVe istnieW dla tej klasy leków. JeXli dalsze leczenie AIIRA nie jest nieodzowne, u pacjentek planujYcych ciZ[\ nale]y zastosowa^ alternatywne leczenie przeciwnadci_nieniowe o ustalonym profilu bezpiecze`stwa stosowania w trakcie ciaby. W przypadku stwierdzenia cicdy leczenie AIIRA naleey natychmiast przerwaf i, jegli to włahciwe, rozpoczij alternatywne leczenie. Stwierdzono, ke przyjmowanie AIIRA w drugim i trzecim trymestrze cilmy powoduje działanie fetotoksyczne (pogorszenie czynnonci nerek, małowodzie, opóonienie kostnienia czaszki) oraz toksyczne u noworodków (niewydolnopq nerek, hipotonia, hiperkaliemia) – patrz równier punkt 5.3 „Przedkliniczne dane o bezpieczesstwie”. W razie ekspozycji na AIIRA pocztwszy od drugiego trymestru ciuvy zaleca siw kontrolne badania ultrasonograficzne czynnoxci nerek i rozwoju czaszki płodu. Niemowlyta, których matki stosowały AIIRA, nalezy obj{| }cisł~ obserwacj w kierunku hipotonii (patrz równie€ punkty 4.3 i 4.4). Karmienie piersi Z uwagi na brak informacji dotycz‚cych stosowania walsartanu w trakcie karmienia piersiƒ, nie zaleca si„ produktu leczniczego Diovan i zaleca si zastosowanie leków o lepiej ustalonym profilu bezpiecze†stwa w okresie karmienia piersi‡, szczególnie podczas karmienia noworodków lub wczeˆniaków. Płodno‰Š Walsartan nie wpływał niekorzystnie na sprawno‹Œ reprodukcyjn samców i samic szczura po podaniu doustnym dawek do 200 mg/kg mc./dobŽ. Dawka ta stanowi 6-krotno maksymalnej dawki zalecanej do stosowania u ludzi, podanej w mg/m2 pc. (obliczenia zakładaj‘ podanie doustne dawki 320 mg/dob’ pacjentowi o masie ciała 60 kg).